Τρίτη 26 Ιουνίου 2007

Στα όρια του μεγαλύτερου Καύσωνα στην Ιστορία;

ΠΡΟΣΟΧΗ!
ΣΗΜΕΡΑ ΠΕΜΠΤΗ ΚΟΡΥΦΩΝΕΤΑΙ Ο ΚΑΥΣΩΝΑΣ ΣΤΗΝ ΚΡΗΤΗ.
Οι θερμοκρασίες θα φθάσουν τους 39 και ίσως ως 42 βαθμούς τοπικά αν "ευνοήσουν" οι καταβάτες θερμοί άνεμοι.


Η Τρίτη 26/6/2007 και η Τετάρτη 27/6/2007 πέρασαν ήδη στην καιρική ιστορία της Κρήτης σαν οι μέρες με τις μεγαλύτερες ΜΕΣΕΣ θερμοκρασίας για τους μετεωρολογικούς σταθμούς της Κρήτης .
Για πρώτη φορά καταγράφηκαν ΤΑΥΤΟΧΡΟΝΑ σε όλους τους παραλιακούς σταθμούς ελάχιστες θερμοκρασίες πάνω από 30οC και οι 2 τελευταίες νύχτες έδωσαν τιμές θερμοκρασίας ως και 38oC σε διάφορους σταθμούς. Στο άλλο άκρο το Τζερμιάδων στο Λασίθι έδωσε ελάχιστη 12,5 μόλις βαθμούς στις 6 το πρωί σήμερα Πέμπτη ενώ την ίδια στιγμή οι παραλιακοί σταθμοί είχαν περίπου 32 βαθμούς αναδεικνύοντας την μεγάλη καιρική διαφοροποίηση στην Κρήτη.
Πολλά στοιχεία αυτού του καύσωνα και κυρίως η διάρκειά του τον κάνουν ιστορικό και δεν φαίνεται να υπάρχει παρόμοιος στην Ιστορία αφού και αυτός του 1916 είχε μεν διάρκεια αλλά και διαλλείματα με δροσερό καιρό. Σε αρκετές περιοχές καταρρίπτονται ρεκόρ θερμοκρασιών για τα οποία θα δοθεί αναλυτική αναφορά μετά το πέρας του φαινομένου.
Θα δωθούν διαγράμματα θερμοκρασιών και άλλα στοιχεία που θα υποδεικνύουν την ακρότητα σε απόλυτες τιμές και σε διάρκεια.

Η παρούσα ανάρτηση θα παραμένει ενεργή ως πρώτη σελίδα του Ιστολογίου μέχρι αύριο Παρασκευή και θα ενημερώνεται τακτικά. Παρακαλώ τους φίλους-συνεργάτες να μην κάνουν άλλες νέες αναρτήσεις σε αυτό το διάστημα αλλά να κάνουν σχόλια σε αυτήν.

Μιχάλης Δρετάκης

3 σχόλια:

dretos είπε...

Η φωτογραφία είναι από την περιοχή Κάτω Γουβών, Τρίτη 26/6/2007

Stylianakis είπε...

ΠΕΡΙ ΖΕΣΤΗΣ

Αγαπητέ φίλε,

Πριν εκφέρω άποψη για το αν ο καύσωνας που σιγά-σιγά φεύγει ήταν ο μεγαλύτερος στην ιστορία, θα κάνω μια ανασκόπηση με βάση τα δεδομένα που συνέλεξα μέχρι τώρα (δυστυχώς το βασικό ρεκόρ του 45,7 του 1916 δεν μπόρεσα ακόμη να το ελέγξω : Πήγα σήμερα επίτηδες στη Βικελαία αλλά δεν είχαν το συγκεκριμένο βιβλίο του Πλατάκη, άρα επιφυλάσσομαι να το βρω όταν πάω στα Χανιά. Οσο για τον τοπικό τύπο της εποχής, ήταν ελλιπής λόγω ταραχών !).

Αναφορές για ακραίους καύσωνες στην Κρήτη κατά τους προηγούμενους αιώνες έχομε λίγες, ίσως επειδή το φαινόμενο αυτό παλιότερα θεωρείτο άξιο αναφοράς μόνο όταν επέφερε σοβαρές ζημίες και απώλειες σε ανθρώπινες ζωές. Ξέρεις και συ ότι οι θάνατοι από ζέστη πριν από 100-150 χρόνια ήταν πολύ πιο σπάνιοι από σήμερα, για λόγους τρόπου ζωής, περιβαλλοντικούς και πληθυσμιακούς.

Ετσι, εκτός από τον καύσωνα της 15 (= 28) Ιουνίου 1880 (βλ. άρθρο σχετικά με τις παραξενιές του Ιουνίου), αλιεύομε :

1804 : «Ενθύμησις ότι έκαμεν 5 ημέρες κάψες υπερβολικές, όπου δεν τις ενθυμείται κανείς άνθρωπος, εις τους 1804, Ιουλίου 10 (= 23), ημέραν Κυριακή εκαταχέρισεν» (Γεωργίου Νικολετάκη «Χρονικά», σε έργο του Θεοχ. Δεττοράκη «Νεοκρητικά Μελετήματα, Τ. Α, 2005, σελ. 42,59)

1811. «Εις τους 1811, Ιουλίου 13, ημέραν Πέμπτην, ήτονε ο ήλιος όλος ωσάν πιασμένος κόκκινος και μίαν αντάραν όλος ο κόσμος και εβάσταξεν έως την Κυριακήν» (ίδια πηγή)

1864 : «Εις τα 2 Ιουλίου (= 15-7ου) 1864 έγινεν τοιαύτη ζέστη ώστε δύο γυναίκες απέθανον εις Χανιά, καθόσον ανέβη το θερμόμετρον είς {..} βαθμούς. Απέθανον και 2 άνδρες παρά το όρος Καθαρόν».

Επίσης το 1887, αναφέρεται το ακόλουθο, το οποίο αναγράφεται με την ίδια διατύπωση λόγω της δυσχέρειας στην ακριβή ημερομηνία : «Ιουλίου 22. Εκλειψη σελήνης μερική (…) καθώς και του ηλίου, ήτις και εφάνη εις ημάς τη Αυγούστου 7 (…)., επηκολούθησε δε επί δύο ημέρας (= μάλλον 20-8-1887) αφόρητος καύσων εκ των σπανιωτάτων, επιφέρων ζημίας ανυπολογίστους εις τας αμπέλους και ελαιόδενδρα. Επιπροσθέτως εις την γενικήν ξηρασίαν, ένεκα της ανομβρίας και λειψυδρίας της φετεινής, σπανία έλλειψις ύδατος και εις τους ανθρώπους και εις τα ζώα. Προ αιώνων ίσως δεν έγινε τοιαύτη ανομβρία εν Κρήτη».

Την 14 Αυγούστου 1938 σε ολόκληρο το νησί έπνευσε ισχυρός καυτός λίβας, μικρής διάρκειας όμως, που ωστόσο προκάλεσε ζημίες στη γεωργία, κατά τόπους.

Πολύ υψηλές θερμοκρασίες αναφέρονται και :
- Την 20-24 Αυγούστου 1945
- Την 22 Αυγούστου 1952 οπότε και σημειώθηκαν σοβαρές ζημίες στα αμπέλια
- Την 22-23 Αυγούστου 1956 (θερμοκρασίες 40 έως 41 βαθμοί στα Χανιά και Ηράκλειο, με καυτό νότιο άνεμο, ζημίες έως 20 % στα αμπέλια
- Τον Αύγουστο 1959 (πάλι ζημιές στα αμπέλια)
- Την 3-7-1960 (41,4 β. στα Χανιά)
- Την 13-6-1969 (40 β. στο Ηράκλειο)
- Την 20-7-1973 (40 β. στο Ηράκλειο)
- Την 10 Ιουλίου 1977 (41 β. στα Χανιά)
- Την 16-6-1978 (40 β. στα Χανιά και 41 β. στο Ηράκλειο)
- Την 25 έως 27 Ιουνίου 1982 (40 έως 40,5 β στα Χανιά κάθε ημέρα)
- Την 27 Ιουλίου 1987 (41 β. στα Χανιά). Πρέπει να σημειωθεί ότι την περίοδο από 25 έως 28 Ιουλίου 1987 παρά τον ισχυρό καύσωνα διαρκείας που επικράτησε στην υπόλοιπη Ελλάδα, δεν σημειώθηκαν πολύ υψηλές θερμοκρασίες στην Ανατολική Κρήτη επειδή διατηρήθηκε μελτέμι που ωστόσο ήταν καυτό, αντίθετα όμως σημειώθηκαν πολύ υψηλές θερμοκρασίες στη Νότια Κρήτη, ιδίως Μεσσαρά, 45 β). Το ίδιο περίπου παρατηρήθηκε και την 8 Αυγούστου του ίδιου έτους. Αναφέρθηκαν και θάνατοι οφειλόμενοι στον καύσωνα αυτό.
- Την 9 Ιουλίου 1992 (40 β. στα Χανιά),
- Την 27 Ιουνίου 1995 (40 β στα Χανιά)
- Την 18 Ιουλίου 1995 (41 β. στα Χανιά)
- Την 3 και 4 Ιουλίου 1998 (43 και 42 β. αντίστοιχα στα Χανιά, 44 β. Σούδα, 43,6 β. στο Ηράκλειο την 4, ζημίες στη γεωργία και κτηνοτροφία, λίβας)
- Την 12 και 19 Αυγούστου 1999 με όμοιες ζημίες – αν και χωρίς θερμοκρασίες στη Βόρεια Κρήτη πάνω από 40 β
- Την 6, 9 και 12 Ιουλίου 2000 (40,4, 42 και 41 β. αντίστοιχα στα Χανιά όπου λίβας, μέση μηνιαία θερμ/σία 33,1 β).
- Την 13 Αυγούστου 1999 (40 β. στα Χανιά)
- Την 11 και 12 Αυγούστου 2002 (41 και 42 β. Χανιά αντίστοιχα, 42 και 44,4 β στο Ηράκλειο, θερμοί ΝΝΑ άνεμοι)

Εχοντας αυτά υπόψη μας – σίγουρα μας διαφεύγουν ακόμη πάμπολλα – δεν ξέρω αν ο καύσωνας που φεύγει ήταν πράγματι ο μεγαλύτερος στην ιστορία του νησιού. Βλέπομε ότι παρατεταμένοι έντονοι καύσωνες που κράτησαν μέρες παρουσιάστηκαν κατά το παρελθόν σε κάποιες περιπτώσεις, όπως σημειώθηκαν και απόλυτες μέγιστες θερμοκρασίες σε περίπου όμοια επίπεδα με τα σημερινά. Αυτό που είναι σίγουρο είναι ότι, από τότε που υπάρχουν μετεωρολογικές καταγραφές, τόσο έντονος και παρατεταμένος καύσωνας κατά Ιούνιο μήνα όντως φαίνεται ότι δεν σημειώθηκε ξανά τον 20ό αιώνα – ακόμη και αν το θερμοκρασιακό ρεκόρ του 1916 επιβεβαιωθεί. Ξέρομε όμως ότι ο καύσωνας δεν λογαριάζεται μόνο με τις απόλυτες μέγιστες αλλά και με τις επίμονες υψηλές ελάχιστες, που εξαντλούν τον οργανισμό.

Πάντως, δεν θέλω καθόλου να ξαναζήσω τον τωρινό.

Φιλικότατα

ΓΣ

theotzimos είπε...

Πολύ ωραία η φωτογραφία σου Μιχάλη! Να σαι καλά!