Κανείς δεν θα με κακολογήσει, ελπίζω, αν κάνω άλλη μια αναδρομή στο παρελθόν, συρράπτοντας τα διάφορα στοιχεία που έχω βρει μέχρι τώρα.
Καύσωνες και ανομβρίες είχαμε ανέκαθεν, όχι μόνο τα τελευταία χρόνια. Πολλές φορές ήταν εξακολουθητικά τα φαινόμενα.
Α. Κατ’αρχήν ως προς τους πρώτους, παρόλο που η θερμοκρασιακή αλλαγή δεν έχει άμεση σχέση με τις ακραίες τιμές, είναι χρήσιμο να υπενθυμίσομε ότι η απολύτως μέγιστη καταγεγραμμένη θερμοκρασία της Κρήτης είναι 45,7 C και σημειώθηκε στο Ηράκλειο την 16-6-1914 (Ελ. Πλατάκης «Το Κλίμα της Κρήτης», 1964, σ. 8, Λ. Καραπιπέρης «Η διανομή των απολύτως άκρων θερμοκρασιών εις την Ελληνικήν χερσόνησον», Πρακτικά της Ακαδημίας Αθηνών έτους 1954, σ. 415, Oliver Rackham –Jennifer Moody, «Η δημιουργία του Κρητικού Τοπίου», 2004, σ. 51). Πέρυσι το ρεκόρ αυτό πράγματι παραλίγο να καταρριφθεί (45o C στην Παλιόχωρα την 26/6/07 όπως έγραψε ο Δρεττάκης στο σημείωμά του της 3-7-07). Αντίθετα, κατά τον μεγάλο πανελλήνιο καύσωνα του Ιουνίου 1916 που κατέρριψε ρεκόρ σε άλλα μέρη της Ελλάδος, η μέγιστη θερμοκρασία της Κρήτης σημειώθηκε στα Χανιά και ήταν (μόνο) 41,5 C (8 και 19 Ιουνίου).
Αναφορές για ακραίους καύσωνες στην Κρήτη κατά τους προηγούμενους αιώνες έχομε λίγες, ίσως επειδή το φαινόμενο αυτό παλιότερα θεωρείτο άξιο αναφοράς μόνο όταν επέφερε σοβαρές ζημίες και απώλειες σε ανθρώπινες ζωές, κάτι σπάνιο, επειδή οι θάνατοι από ζέστη πριν από 100-150 χρόνια ήταν πολύ πιο σπάνιοι από σήμερα, για λόγους τρόπου ζωής, περιβαλλοντικούς και πληθυσμιακούς.
Εγγραφες αναφορές λοιπόν έχομε για τις ακόλουθες ημερομηνίες :
Το καλοκαίρι 1565 (μεγάλες ζημίες, Jean M. Grove - Annalisa Conterio «The climate of Crete in the sixteenth and seventeenth centuries», Padova, Italy, 1995, που είχε την ευγένεια να μου βρει ο Δρεττάκης)
Το μεγαλύτερο μέρος του έτους 1566 (Ιbid)
Τον Ιανουάριο 1585 επί 15 ημέρες επικράτησαν θερμοκρασίες Ιουλίου (Ιbid, παρόμοια μαρτυρία υπάρχει και για την Αθήνα το 1835)
Το μεγαλύτερο μέρος του έτους 1596 και ιδίως το καλοκαίρι (Ιbid, πέθαναν ζώα, μετανάστευση)
Τον Ιούνιο 1599
Το καλοκαίρι 1611
Τον Ιούνιο 1620
Τον Ιούλιο 1625 με νότιους ανέμους (!)
Τον Μάιο-Ιούνιο 1630 με νότιους ανέμους
Την άνοιξη 1643 με νότιους ανέμους τον Μάιο και Ιούνιο (λιμός)
Την 30-5-1793 (=12/6ου) ο Olivier («Voyages dans l’Empire Othomane» αναφέρει ότι τα κανόνια ενός γαλλικού πολεμικού πλοίου που ναυλοχούσε στη Σούδα είχαν τόσο ζεσταθεί από αφόρητα ζεστό σφοδρό νότιο άνεμο, ώστε ήταν αδύνατο να τα αγκίξει άνθρωπος».
Την 10(= 23) Ιουλίου 1804, διήρκεσε 5 μέρες και χαρακτηρίστηκε εκείνη την εποχή πρωτοφανής («κάψες υπερβολικές, όπου δεν τις ενθυμείται κανείς άνθρωπος», Γεωργίου Νικολετάκη «Χρονικά», σε έργο του Θεοχ. Δεττοράκη «Νεοκρητικά Μελετήματα, Τ. Α, 2005, σελ. 42, 59)
Την 13(=26) Ιουλίου 1811 (ίδια πηγή)
Την 2 (= 15) Ιουλίου 1864 οπότε αναφέρονται και 4 νεκροί (Παρλαμάς, Κρητικά Χρονικά 1949)
Την 15 (= 28) Ιουνίου 1880 (Ibid)
Την 4 Δεκεμβρίου (= 17) 1864 «έγινεν ένας νότιος άνεμος άξιος να σημειωθεί δια την θερμότητα» (ό.π. σ. 322)
Την 20 Αυγούστου 1887 (ανυπολόγιστες ζημίες στη γεωργία και κτηνοτροφία, ξηρασία, Ibid)
Όπως είπαμε, τον Ιούνιο 1914 (ρεκόρ ζέστης) και 1916.
Την 14 Αυγούστου 1938
Την 20-24 Αυγούστου 1945
Την 22 Αυγούστου 1952 (ζημίες στα αμπέλια)
Την 22-23 Αυγούστου 1956 (με νότιο άνεμο, ζημίες στα αμπέλια)
Τον Αύγουστο 1959 (ζημιές αμπέλια)
Την 3-7-1960
Την 13-6-1969
Την 20-7-1973
Την 10 Ιουλίου 1977 (πέθαναν ζώα, ένας θάνατος στη Σαμαριά)
Την 16-6-1978
Την 25 έως 27 Ιουνίου 1982
Τον Ιούλιο (25-28) και την 8 Αύγουστο 1987 (αναφέρθηκαν λίγοι θάνατοι, ιδίως στη Δυτική Κρήτη)
Την 9 Ιουλίου 1992
Την 27 Ιουνίου και 18 Ιουλίου 1995
Την 3 και 4 Ιουλίου 1998 (λίβας, 44 C στη Σούδα – τέταρτη υψηλότερη τιμή, ζημίες στη γεωργία και κτηνοτροφία)
Την 12, 13 και 19 Αυγούστου 1999 με όμοιες ζημίες
Την 6, 9 και 12 Ιουλίου 2000
Την 11-12 Αυγουστου 2002 (έως 44,4 C στο Ηράκλειο – τρίτη υψηλότερη τιμή, με ασυνήθιστους νότιους ανέμους)
Τέλη (ιδίως 26) Ιουνίου 2007 (45o C στην Παλαιόχωρα – δεύτερη υψηλότερη τιμή, ζημίες, λίγοι θάνατοι)
Ετσι οι πλέον έντονοι καύσωνες με ζημίες ή και θύματα φαίνεται να σημειώθηκαν τα έτη 1565/6, 1596, 1643, 1804, 1864, 1880, 1887, 1914, 1952, 1956, 1959, 1977, 1987, 1998, 1999, 2002 και 2007
Β. Η ξηρασία έχει απασχολήσει περισσότερο τους συγγραφείς, ωστόσο οι πηγές δεν είναι πάντα σαφείς ως προς το παρελθόν. Για την Κρήτη μπορούμε να αναφέρομε τα παρακάτω στοιχεία, τα οποία αποδεικνύουν ότι η ξηρασία ανέκαθεν έπληττε περιοδικά την Κρήτη ακόμη και κατά τους χειμερινούς μήνες :
Την άνοιξη 1550 επικράτησε τρίμηνη ξηρασία στο νησί (Jean M. Grove - Annalisa Conterio ό.π.)
Aπό Νοέμβριο 1554 έως και Απρίλιο 1555 επικράτησε εξάμηνη ξηρασία, έλλειψη νερού, έβρεξε μόνο τον Μάιο (γενικευμένη σε Ελλάδα και Τουρκία, βλ. παραπάνω)
Την άνοιξη 1556, μετανάστευσαν κάτοικοι,
Τον χειμώνα και άνοιξη 1561-2
Τέλη χειμώνα-άνοιξη 1564-5, έλλειψη νερού, καύσωνες το καλοκαίρι (γενικευμένη ξηρασία σε Αιγαίο και Α. Μεσόγειο)
Τον χειμώνα 1565/6 που υπήρξε θερμός και ολόκληρο το έτος 1566 έως τέλη Νοεμβρίου, καύσωνες, έλλειψη νερού
Τον χειμώνα 1570-1 έως Μάρτιο
Την άνοιξη 1573
Τον χειμώνα 1577/8 και 1579/80 (η ξηρασία ήταν γενική σε όλη τη νησιωτική Ελλάδα, στο νησί επλήγη ιδίως η Μεσσαρά, βλ. Peter Schreiner “Die Byzantinischen Kleinchroniken” T. A’ σ. 508 χρον. αρ. 34).
)
Την άνοιξη 1583 με νότιους ανέμους
Τον χειμώνα 1589-90 και την άνοιξη 1590 (επί πέντε μήνες έπνεαν νότιοι άνεμοι, ακολούθησαν καταρρακτώδεις βροχές τον Ιούνιο). Σημειούται πάντως ότι ο χειμώνας 1590/1 και λιγότερο ο επόμενος 1591/2 υπήρξε, σύμφωνα με συγκλίνουσες πηγές, δριμύτατος και προκλήθηκε λιμός στον πληθυσμό του νησιού (Conterio, ό.π., Peter Schreiner ό.π. σ. 509 αρ. 36, χρονικό 65).
Τα έτη 1592 και 1593 (άρθρο Γιώργου Κιούση «Στα χρόνια της μεγάλης ξηρασίας», ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ της 18-1-2007, σύμφωνα με δενδροχρονολογικές μεθόδους)
Το καλοκαίρι 1594, οπότε συνεχείς νότιοι άνεμοι στο νησί (κοινή αναγραφή από Κιούση και Conterio !). Εβρεξε όμως καταρρακτωδώς τον Αύγουστο !
Την άνοιξη 1595.
Από Νοέμβριο 1595 μέχρι φθινόπωρο 1596 εκτός Μαρτίου, επικράτησαν καύσωνες (very hot streams), πείνα, πέθαναν ζώα, γενικευμένη ξηρασία σε ολόκληρη τη νησιωτική Ελλάδα, ομαδική μετανάστευση από τα νησιά)
Τον χειμώνα 1600-1 από Σεπτέμβριο 1600 έως και Ιανουάριο 1601
Τον χειμώνα 1603/4 και την άνοιξη 1604 (σε ολόκληρο το Αιγαίο)
Την Άνοιξη 1607
Ολο τον χειμώνα 1613-4 και την επόμενη άνοιξη
Τον χειμώνα 1620/1 (σε ολόκληρο το Ελληνικό Αρχιπέλαγος)
Την άνοιξη 1625 που ακολουθήθηκε από καύσωνες με νότιους ανέμους τον Ιούλιο (!)
Τον χειμώνα 1625-6 και την επόμενη άνοιξη (θερμοί νότιοι άνεμοι, έλλειψη νερού - μεταναστεύσεις αγροτών)
Τον χειμώνα-άνοιξη (πλην Μαίου) 1630-1
Την άνοιξη 1643 με καύσωνα και νότιους ανέμους τον Μάιο και Ιούνιο (λιμός στο νησί, γενικευμένη ξηρασία σε ολόκληρο το Ελληνικό Αρχιπέλαγος)
Το ίδιο τον χειμώνα 1643/4
Το 1657 (Ibid)
Το 1690 (Τουρκοκρατία, βλ. παραπάνω Conterio, με βάση αναγραφές του Νικ. Σταυρινίδη)
Το 1695 (Τουρκοκρατία, Conterio ως άνω)
Το 1716 (Κιούσης)
Το 1824 (Κιούσης)
Τον χειμώνα 1835 στην Αθήνα παρουσιάστηκε το φαινόμενο που αναφέρει η Conterio για την Κρήτη τον Ιανουάριο 1585 (επικράτησαν τόσο υψηλές θερμοκρασίες ώστε παρουσιάστηκαν κρούσματα … ηλίασης – βλέπομε ότι τίποτα δεν είναι απίθανο). Επειδή η Ανατολική προσήνεμη χώρα έχει ομοιότητες, οι θερμοκρασίες αυτές των Αθηνών πρέπει να εμφανίστηκαν και στην Κρήτη – ιδίως από τη στιγμή που το φαινόμενο δεν είναι πρωτοφανές, έστω και αν συμβαίνει κάθε 250 χρόνια.
Το 1870 («επικράτησεν ανομβρία και λειψυδρία μεγίστη μέχρι τις 7 Μαρτίου (…)», και στη συνέχεια πάλι μέχρι τέλη Δεκεμβρίου (= μέσα Ιανουαρίου 1871), λιτανείες, στέρεψαν οι πηγές και τα πηγάδια (Παρλαμάς, Κρητ. Χρον. 1949 σ. 324)
Το 1874, από μέσα Απριλίου και μετά, μεγίστη ξηρασία, νότιοι άνεμοι, λιτανείες (Παρλαμάς σ. 325).
Το 1878 «δεν έβρεξεν εις την Κρήτην από τον Απρίλιον μέχρι 13 (= 26) Δεκεμβρίου (…)» (Παρλαμάς σ. 330).
Το 1879 (ομοίως)
Ολο το έτος 1886 μέχρι σχεδόν αρχές Απριλίου 1887, μεγάλες ζημίες, θεωρήθηκε η μεγαλύτερη ξηρασία από αιώνων (Παρλαμάς ό.π. σ. 341).
Την άνοιξη 1898 ξηροί άνεμοι, ζέστη, λιτανείες. Η ξηρασία ήταν γενική, αφού το έτος αυτό παρατηρήθηκε στην Αθήνα η χαμηλότερη τιμή βροχόπτωσης της περιόδου 1861-1940 δηλαδή μόλις 115,7 χιλ (Η. Μαριολόπουλος, Το Κλίμα των Αθηνών, 1956, σ. 19).
Τα έτη 1935/6 και 1936/7 ήταν πολύ ξηρά, επικράτησε η μεγαλύτερη ανομβρία των τελευταίων δεκαετιών
Τον χειμώνα 1941/2 (Κιούσης)
Το 1947
Τον χειμώνα 1950/1 ( « )
Τον χειμώνα 1969/70 ( « )
Τον χειμώνα 1989/1990, που όλοι μας θυμόμαστε. Εγώ προσωπικά θυμάμαι τότε ότι ένας υπόγειος ποταμός στα Χανιά, η πρόσβαση στον οποίο ακόμα υπάρχει στην οδό Αναπαύσεως, σχεδόν σταμάτησε να ρέει, για πρώτη φορά τις τελευταίες δεκαετίες.
Τον χειμώνα 2000/1
Εν μέρει και κατά τόπους τον περασμένο χειμώνα 2007/8 (ιδίως επειδή ακολούθησε τον επίσης φτωχό του 2006/7).
Ετσι οι πλέον έντονες ξηρασίες φαίνεται να εκδηλώθηκαν τα έτη 1550, 1554/ 1555, 1556, 1564/5 και 1565/6, 1570-1 1577/8 και 1579/80, 1589-90, 1594, 1595/1596, 1600/1, 1603/4, 1613/4, 1620/1, 1625/6, 1630/1, 1643/4, 1690, 1695, 1870, 1874, 1878, 1886/7, 1898, 1935/6 και 1936/7, 1950/1, 1969/70, 1989/1990, 2000/1 και λιγότερο 2006/7 - 2007/8.
Κατά τον Γ. Κιούση «Από το 1860 έως το 2001 εκδηλώθηκαν δεκαπέντε τουλάχιστον πολύ ισχυρές ανομβρίες και ξηρασίες και πολύ περισσότερες μικρότερης έντασης, με αφετηρία έναρξης πάντοτε μεταξύ Οκτωβρίου και Ιανουαρίου».
Αρα, όλα να τα περιμένομε. Δεν θα πρόκειται όμως για πρωτοφανή φαινόμενα, διερωτώμαι μάλιστα αν μπορούμε ακόμα και να τα χαρακτηρίσομε ακραία….
Πολλά φιλιά
ΓΣ
Τετάρτη 30 Ιουλίου 2008
Δευτέρα 28 Ιουλίου 2008
Υγρές ημέρες, ωραία δειλινά
Δεν είμαι καλός φωτογράφος, αλλά δεν αντιστέκομαι στα ηλιοβασιλέματα που προσφέρει ο υγρός Ιούλιος στις Κάτω Γούβες...
Κάποιοι διαμαρτύρονται για την υγρασία που συνοδεύει την άπνοια των τελευταίων ημερών. Πολλοί θα δυσανασχετούν από αύριο για το μελτέμι που θα μας κυριέυσει. Και περισσότεροι τις πρώτες μέρες του Αυγούστου που αναμένονται θερμότατες. Αλλοι τα βλέπουν όλα ωραία και καλοκαιρινά... Προς το παρόν κρατώ το ηλιοβασίλεμα. Θα ήθελα βεβαίως να είχα και πυργοσωρείτη στο φόντο... Σε λίγες μέρες, με το τέλος του Ιούλη, θα πούμε περισσότερα...
Κάποιοι διαμαρτύρονται για την υγρασία που συνοδεύει την άπνοια των τελευταίων ημερών. Πολλοί θα δυσανασχετούν από αύριο για το μελτέμι που θα μας κυριέυσει. Και περισσότεροι τις πρώτες μέρες του Αυγούστου που αναμένονται θερμότατες. Αλλοι τα βλέπουν όλα ωραία και καλοκαιρινά... Προς το παρόν κρατώ το ηλιοβασίλεμα. Θα ήθελα βεβαίως να είχα και πυργοσωρείτη στο φόντο... Σε λίγες μέρες, με το τέλος του Ιούλη, θα πούμε περισσότερα...
Πέμπτη 17 Ιουλίου 2008
Το πρόσφατο "θερμό επεισόδιο" μέσα από τους δορυφόρους της NASA
Το σύντομο (ευτυχώς) κύμα ζέστης που επηρέασε κυρίως τη Δυτική Κρήτη πριν από 2 μέρες καταγράφηκε και από τις δορυφορικές εικόνες της NASA και μάλιστα με τρόπο σπάνια παραστατικό, λόγω της ταυτόχρονης μεταφοράς σκόνης από τις ακτές της Αφρικής προς τα Βαλκάνια. Όπως φαίνεται από τις δύο παρακάτω φωτογραφίες της Τρίτης 15/7, το "θερμό κύμα" και η σκόνη που φέρει μαζί του κινούνται νοτιοδυτικά της Ελλάδας και πλησιάζουν ήδη τη Δυτική Πελοπόννησο, τα Επτάνησα και τη Δυτική Κρήτη. Την ίδια στιγμή στο Καρπάθιο Πέλαγος και στα νότιοανατολικά της Κρήτης φαίνονται τα έντονα βορειοδυτικά ρεύματα που επικρατούν:
Στις επόμενες δύο φωτογραφίες που τραβήχτηκαν πιο αργά το μεσημέρι της Τρίτης το "θερμό κύμα" έχει προχωρήσει πολύ ανατολικότερα:
Στις δύο επόμενες φωτογραφίες της Τετάρτης το κύμα της σκόνης και της ζέστης έχει αρχίσει να φεύγει προς την Ανατολική Μεσόγειο την ίδια στιγμή που οι βόρειες ψυχρότερες αέριες μάζες έχουν εισβάλει στα Βαλκάνια και έχουν δημιουργήσει έντονες νεφικές αναπτύξεις, προσφέροντας σαφώς πιο καθαρή ατμόσφαιρα:
Στη σημερινή φωτογραφία είναι ακόμα πιο ξεκάθαρη η μεταβολή στην ατμόσφαιρα:
Η διεύθυνση της NASA στην οποία προσφέρονται αυτές και πολλές ακόμα φωτογραφίες είναι http://rapidfire.sci.gsfc.nasa.gov/subsets.
Ας ελπίσουμε πάντως ότι δεν θα ασχοληθούμε πολλές φορές ακόμα αυτό το καλοκαίρι με "θερμά επεισόδια" .
Στις επόμενες δύο φωτογραφίες που τραβήχτηκαν πιο αργά το μεσημέρι της Τρίτης το "θερμό κύμα" έχει προχωρήσει πολύ ανατολικότερα:
Στις δύο επόμενες φωτογραφίες της Τετάρτης το κύμα της σκόνης και της ζέστης έχει αρχίσει να φεύγει προς την Ανατολική Μεσόγειο την ίδια στιγμή που οι βόρειες ψυχρότερες αέριες μάζες έχουν εισβάλει στα Βαλκάνια και έχουν δημιουργήσει έντονες νεφικές αναπτύξεις, προσφέροντας σαφώς πιο καθαρή ατμόσφαιρα:
Στη σημερινή φωτογραφία είναι ακόμα πιο ξεκάθαρη η μεταβολή στην ατμόσφαιρα:
Η διεύθυνση της NASA στην οποία προσφέρονται αυτές και πολλές ακόμα φωτογραφίες είναι http://rapidfire.sci.gsfc.nasa.gov/subsets.
Ας ελπίσουμε πάντως ότι δεν θα ασχοληθούμε πολλές φορές ακόμα αυτό το καλοκαίρι με "θερμά επεισόδια" .
Ένα κανονικό καλοκαίρι;
Είναι το φετινό καλοκαίρι στην Κρήτη "κανονικό"; Βέβαια είμαστε ακόμη στη μέση του όμως φαίνεται να μην έχει ξεφύγει θερμοκρασιακά από τα συνήθη επίπεδα. Ίσως το μελτέμι να είναι φέτος ενισχυμένο και κάπως επίμονο. Θα το σχολιάσουμε και στη συνέχεια. Ενα επιπλέον ζητούμενο είναι το αν θα δούμε κάποια φαινόμενα, είτε από θερμική αστάθεια είτε από κάποιο ασθενές μέτωπο ή, όπως συνήθως, θα πρέπει να περιμένουμε το Σεπτέμβρη. Μέχρι τότε εικόνες δροσιάς από τις πηγές του Κουρταλιώτη...
Τρίτη 8 Ιουλίου 2008
Χανιώτικο καλοκαιρινό μικρόκλιμα: γιατί διαφέρει από την υπόλοιπη Κρήτη;
Κατ' αρχήν χαιρετώ τους απανταχού "καιρόφιλους" της Κρήτης. Είμαι κι εγώ ένας από σας και θέλω να συμβάλω κι εγώ, όσο μπορώ, στην πολύ αξιόλογη προσπάθειά σας.
Επειδή μένω στα Χανιά και παρακολουθώ καθημερινά και ζωντανά τις καιρικές συνθήκες, θέλω να θέσω στο blog το ζήτημα του τοπικού κλίματος (μικροκλίματος) της ευρύτερης περιοχής των Χανίων (της βόρειας ζώνης δηλαδή του νομού). Σε κάποιους ίσως φανεί σχολαστικό να κάνουμε λόγο για ιδιαίτερες κλιματικές συνθήκες σε μια τόσο μικρή περιοχή, αλλά έχω την εντύπωση ότι τα μετεωρολογικά δεδομένα μάς αναγκάζουν να κάνουμε κάτι τέτοιο, πολύ περισσότερο όταν τα συγκρίνουμε με τα δεδομένα της υπόλοιπης βόρειας ακτής της Κρήτης (από την περιοχή του Ρεθύμνου περίπου και ανατολικότερα).
Ας μιλήσω όμως πιο συγκεκριμένα. Όσο καιρό λειτουργούν οι σταθμοί ΕΑΑ (και σε συνδυασμό και με τα δεδομένα των σταθμών της ΕΜΥ) έχει γίνει αρκετά φανερό ότι στην περιοχή των Χανίων κατά τους καλοκαιρινούς μήνες το κλίμα έχει ένα βασικό χαρακτηριστικό που δεν υπάρχει στις υπόλοιπες βόρειες περιοχές: τις μεγάλες διακυμάνσεις ως προς τη θερμοκρασία και τη σχετική υγρασία. Έτσι ενώ στο Ρέθυμνο, στο Ηράκλειο (στο λιμάνι και στον Πόρο κυρίως, όχι τόσο στην Κνωσό) και στη Σητεία έχουμε μια σχετικά μικρή θερμοκρασιακή "ψαλίδα" της τάξης των 4-5 βαθμών (περίπου 25 - 29 β. Κ.) και μια εξίσου μικρή ψαλίδα στα ποσοστά της υγρασίας ( περίπου από 45-50% έως 65-70%), στα Χανιά η ψαλίδα είναι σχεδόν διπλάσια όσον αφορά και τα δύο στοιχεία: η θερμοκρασία έχει μια διακύμανση της τάξης των 7-8 περίπου β.Κ. και η υγρασία πέφτει την ημέρα περίπου στο 30% ενώ τη νύχτα φτάνει τις περισσότερες φορές το 75-80%. Μια ακόμα σημαντική διαφορά του καλοκαιρινού κλίματος των Χανιών από το κλίμα των υπόλοιπων βόρειων ακτών της Κρήτης είναι η συγκριτικά χαμηλή ένταση των ανέμων και γενικά της θαλάσσιας αύρας κατά τη διάρκεια της ημέρας. Ενώ η μέση ένταση στις υπόλοιπες βόρειες ακτές είναι σταθερά πάνω από τα 15 -20 km/ h, στα Χανιά είναι σαφώς χαμηλότερη.
Αυτές οι ιδιαιτερότητες που προκύπτουν απ' ευθείας από τα δεδομένα νομίζω ότι μας επιτρέπουν να μιλούμε για μια τοπική κλιματική κατάσταση, η οποία δεν έχει μεν ακραίες διαφορές με την υπόλοιπη βόρεια Κρήτη, αλλά ούτε και αμελητέες, αν αναλογιστούμε ότι όλη η βόρεια ακτή της Κρήτης και λόγω προσανατολισμού και λόγω γεωγραφικού πλάτους θεωρείται συνήθως σαν μια ενιαία κλιματική ενότητα.
Το ερώτημα, λοιπόν, που τίθεται και για το οποίο περιμένω και τις δικές σας απαντήσεις, είναι για ποιούς λόγους η βόρεια ακτή του Νομού Χανιών παρουσιάζει αυτές τις κλιματικές ιδιαιτερότητες το καλοκαίρι; Έχω κατά νου ορισμένες πιθανές εξηγήσεις που δεν ξέρω όμως αν είναι επιστημονικά ορθές (ερασιτέχνης γαρ) ή αν πρέπει να αναζητήσουμε και άλλες. Ως προς τις ψαλίδες στη θερμοκρασία και στη σχετική υγρασία θεωρώ ότι παίζουν σημαντικό ρόλο οι εξής παράγοντες : α) ο πολύ εκτεταμένος και σχετικά άγονος ορεινός όγκος του Νομού Χανίων ο οποίος βρίσκεται κοντά στη βόρεια ακτή και δημιουργεί μια κλειστή ζώνη από την περιοχή της Σούδας και της Μαλάξας και δυτικότερα, η οποία συσσωρεύει θερμότητα και κατεβάζει τα ποσοστά υγρασίας που φέρνει η θάλασσα, β) η μειωμένη ένταση του μελτεμιού η οποία αφ' ενός την ημέρα βοηθά τον υδράργυρο να ανεβαίνει σε υψηλά επίπεδα αφ' ετέρου το βράδυ, όταν σχεδόν εξασθενεί τελείως, συμβάλλει στην κυριαρχία της απόγειας αύρας, η οποία καθώς έρχεται από την ψυχρότερη ξηρά ρίχνει τη θερμοκρασία και ανεβάζει και τα ποσοστά της υγρασίας πολύ γρήγορα. Για τα υψηλά ποσοστά της υγρασίας κατά τις βραδινές ώρες ίσως να παίζει ρόλο και η σαφώς πιο αυξημένη βλάστηση της βόρειας ακτής του νομού Χανίων σε σχέση με την υπόλοιπη βόρεια ακτή.
Τώρα, για τη μειωμένη ένταση του μελτεμιού έχω την αίσθηση ότι παίζει σημαντικό ρόλο το γεωγραφικό μήκος του Νομού Χανίων, το οποίο είναι σαφώς δυτικότερο από ό,τι των υπόλοιπων βόρειων ακτών. Ο νομός Ρεθύμνου και κυρίως οι δύο ανατολικοί νομοί ( Ηρακλείου - Λασιθίου) είναι σαφώς πιο εκτεθειμένοι στο βορειοανατολικό ρεύμα που κυριαρχεί το καλοκαίρι στο Αιγαίο. Αντίθετα ο νομός Χανίων είναι πολύ πιο επιρρεπής στα σαφώς πιο θερμά και πιο ξηρά δυτικά - νοτιοδυτικά ρεύματα που δημιουργούν τα χαμηλά της Βόρειας Αφρικής.
Με λίγα λόγια, θεωρώ ότι στην ευρύτερη περιοχή των Χανίων υπάρχει ένα μικρόκλιμα το οποίο παρεκκλίνει λίγο από τον τυπικό νησιώτικο-αιγαιοπελαγίτικο καιρό που κυριαρχεί στην υπόλοιπη βόρεια Κρήτη και το οποίο έχει ορισμένα σαφή γνωρίσματα του καλοκαιρινού κλίματος πιο ηπειρωτικών περιοχών.
Θα ήθελα να ακούσω και τη δική σας γνώμη ή ένσταση ή διόρθωση επί όλων των παραπάνω.
Π.Λ.
Κυριακή 6 Ιουλίου 2008
Μετεωρολογικός σταθμός στη Σαμαριά
Ξεκίνησε την λειτουργία του μετεωρολογικός σταθμός στη θέση Ξυλόσκαλο, στην είσοδο του φαραγγιού Σαμαριάς στα Χανιά, σε συνεργασία με το Αστεροσκοπείο Αθηνών και τη Διεύθυνση Δασών Χανίων.
Ευχαριστούμε ιδιαίτερα τον κ. Μανώλη Λέκκα για την βοήθειά του.
Στοιχεία δίνονται στο:
http://www.meteo.gr/stations/samaria/
Εγγραφή σε:
Αναρτήσεις (Atom)