Παρασκευή 27 Ιουλίου 2007

Δύο διαφορετικοί καύσωνες

Πέρασε στην ιστορία ο δεύτερος καύσωνας του 2007 για την Κρήτη αν και σήμερα 27/7 και το τέλος του μήνα δεν αποκλείεται τοπικά στη νότια Κρήτη να σημειωθούν τιμές θερμοκρασίας άνω των 37. Η παρούσα ανάρτηση προσπαθεί να συσχετίσει τους 2 καύσωνες, αυτόν της περιόδου 19-28 Ιουνίου και αυτόν που μόλις πέρασε, 17-26 Ιουλίου.

Ας δούμε πρώτα τις απόλυτες μέγιστες θερμοκρασίες που σημειώθηκαν σε 13 σταθμούς (7 της ΕΜΥ και 6 του ΕΑΑ) τα 2 αυτά 10ήμερα:

Ιούνιος, 19-28
Ιούλιος, 17-26
Παλιόχωρα 45 42,4
Τυμπάκι 43 44
Χανιά - Πολυτεχνείο 43,7 40,9
Ιεράπετρα 43 42,2
Χανιά, αεροδρόμιο 43 40,2
Κνωσός - Ηράκλειο 40,8 39,2
Ρέθυμνο ΕΜΥ 40,2 39
Καστέλι Πεδιάδας 39,6 39,2
Ηράκλειο αεροδρόμιο 39,4 38,2
Ρέθυμνο δυτική ακτή
38,8 35,7
Ηράκλειο λιμένας 37,2 34,4
Σητεία 37 35
Τζερμιάδων Λασιθίου 36,1 36,3

Πέρα από τις μέγιστες θερμοκρασίες και οι μέσες θερμοκρασίες που επικράτησαν τα 2 1οήμερα δείχνουν ότι ο πρώτος καύσωνας ήταν πολύ ισχυρότερος, να οι μεγαλύτερες τιμές μέσων θερμοκρασιών για τους σταθμούς του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών:


19-28/6/2007 17-26/7/2007
Παλιόχωρα 39,6 36,6
Χανιά, Πολυτεχνείο 35,9 33,6
Κνωσός 35,9 32,4
Ρεθυμνο Δυτική ακτή 35,1 32,3
Λιμάνι Ηρακλείου 33,6 29,9
Τζερμιάδων 25,2 25,3

Για τους ίδιους σταθμούς έγινε μια επεξεργασία των ημερών "μεγάλης ζέστης" και "καύσωνα", για τα 2 επίμαχα 10ήμερα, που αποδίδεται στο παρακάτω αναλυτικό γράφημα:

Η σύγκριση καταλήγει αναπόφευκτα "υπέρ" του καύσωνα του Ιουνίου. Τελικά ναι μεν σε ευρύτερο επίπεδο ο καύσωνας του Ιουλίου επηρέασε μεγάλη έκταση της νοτιοανατολικής Ευρώπης και έδωσε θερμοκρασιακές τιμές ρεκόρ σε πολλά μέρη της βόρειας Ελλάδας αλλά στην Κρήτη ήταν πολύ ηπιότερος από αυτόν του Ιούνη. Ωστόσο και πάλι ήταν από τους ισχυρότερους καύσωνες τα τελευταία 20 χρόνια τουλάχιστον σε διάρκεια θερμών ημερών. Στη διάρκειά του ισοφαρίστηκε το ρεκόρ μέγιστης θερμοκρασίας για το Τυμπάκι (44οC). Τα χαρακτηριστικά του καύσωνα του Ιούλη ήταν "τυπικά" παλιότερων γνωστών καυσώνων στην Κρήτη με το μελτέμι ή την αύρα να μειώνει τη θερμοκρασία σε μεγάλο τμήμα της βόρειας Κρήτης και τους καταβάτες βοριάδες να την αυξάνουν στη νότια. Ετσι πολλά σημεία κοντά στη θάλασσα όπως η Σητεία δεν γνώρισαν καθόλου καύσωνα (37+). Αντίθετα ο καύσωνας του Ιούνη είχε στοιχεία πέρα από κάθε λογική (επιμονή, διάρκεια, ένταση) και ειδικά οι τιμές και η συμπεριφορά της Παλιόχωρας (βλέπε προηγούμενη ανάρτηση) θα μείνουν στην ιστορία. Εκτός και αν αυτές οι συνθήκες είναι κάτι που θα επαναλαμβάνεται συχνά στο μέλλον ως αποτέλεσμα της κλιματικής αλλαγής...

Τετάρτη 25 Ιουλίου 2007

«Τρελάθηκε» ο υδράργυρος στην Παλαιόχωρα Χανίων

Άρθρο από το Έθνος (09/07/2007):

Ενα πολύ εντυπωσιακό φαινόμενο, με απότομες μεταβολές της θερμοκρασίας σε διάστημα λίγων λεπτών, σημειώθηκε τον μήνα Ιούνιο στη χώρα μας.
Στην Παλαιόχωρα Χανίων τις ημέρες του καύσωνα, μέσα σε ένα 24ωρο, η θερμοκρασία κυμάνθηκε από 29 έως 40 βαθμούς Κελσίου, με τον υδράργυρο να ανεβοκατεβαίνει μέχρι και 8 βαθμούς Κελσίου σε διάστημα λίγων λεπτών. Παράλληλα, η περιοχή, σύμφωνα με τις καταγραφές του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών, ήταν η μοναδική στην οποία για 48 συνεχόμενες ώρες το θερμόμετρο έδειχνε σταθερά πάνω από 36 βαθμούς Κελσίου.
Το γεγονός αυτό κατέστησε την ατμόσφαιρα ιδιαίτερα αποπνικτική, ενώ σύμφωνα με τους μετεωρολόγους οι κάτοικοι, λόγω των σημαντικών μεταβολών στη θερμοκρασία, κάποιες στιγμές αισθάνονταν «σαν να άνοιγε μπροστά τους μια πόρτα φούρνου».



«Το φαινόμενο αυτό αποδίδεται στους καταβατικούς ανέμους, στους ανέμους, δηλαδή, οι οποίοι κατεβαίνουν από τα βουνά και αλλάζουν απότομα διεύθυνση», εξηγεί ο μετεωρολόγος και ερευνητής στο Εθνικό Αστεροσκοπείο Αθηνών Κώστας Λαγουβάρδος. «Πίσω από την Παλαιόχωρα βρίσκονται τα Λευκά Ορη και το συγκεκριμένο 24ώρο, δηλαδή από το απόγευμα της 24ης Ιουνίου μέχρι το απόγευμα της 25ης Ιουνίου, φυσούσαν ασθενείς νότιοι άνεμοι. Οπως, λοιπόν, κατέβηκε ο κρύος αέρας από τα βουνά, συμπιέστηκε, ζεστάθηκε ξαφνικά και έσπρωξε τις δροσερότερες μάζες αέρα που προέρχονταν από τη θάλασσα. Ετσι η θερμοκρασία ανέβαινε απότομα και έπειτα από λίγο επανερχόταν».

Οπως επισημαίνει ο κ. Λαγουβάρδος, το φαινόμενο της απότομης μεταβολής θερμοκρασιών σημειώθηκε κατά τη διάρκεια του καύσωνα και σε άλλες περιοχές της χώρας μας, όπως στο Ηράκλειο και τη Μονεμβασιά, όμως στην Παλαιόχωρα των Χανίων ήταν πολύ εντονότερο.

«Αυτό συνέβαινε από το απόγευμα της Κυριακής μέχρι το απόγευμα της Δευτέρας. Ολόκληρο το βράδυ της Δευτέρας προς την Τρίτη η θερμοκρασία δεν έπεσε κάτω από 38 βαθμούς Κελσίου. Την Τρίτη το θερμόμετρο έφτασε τους 45 βαθμούς Κελσίου, ενώ τη νύχτα της Τρίτης προς Τετάρτη ο υδράργυρος κυμάνθηκε στους 36 βαθμούς», σημειώνει ο κ. Λαγουβάρδος, τονίζοντας πως τις ημέρες που η Ελλάδα είχε μετατραπεί σε καμίνι η Παλαιόχωρα έζησε και μια ακόμη... πρωτοτυπία: «Ενώ τη Δευτέρα 25 Ιουνίου -ακόμη και το μεσημέρι- η θερμοκρασία δεν ξεπερνούσε τους 32 βαθμούς Κελσίου, ξαφνικά το απόγευμα ο υδράργυρος έφτασε τους 40». Η υψηλότερη θερμοκρασία που έζησε η περιοχή τις ημέρες εκείνες ήταν 45 βαθμοί Κελσίου, ενώ αυτό το εντυπωσιακό φαινόμενο δεν ήταν το μόνο που εξελίχθηκε τον Ιούνιο.

Τετάρτη 18 Ιουλίου 2007

Έρχεται ο δεύτερος φετεινός καύσωνας

Ιδιαίτερα δροσερές κύλησαν οι πρώτες μέρες του Ιούλη για την Κρήτη με μέγιστες θερμοκρασίες στη βόρεια πλευρά του νησιού στους 26-29β και 31-33β στη νότια.
Όλα αυτά αναμένεται να αποτελούν παρελθόν από την Παρασκευή, όπου κοπάζει σημαντικά το μελτέμι στο Κρητικό πέλαγος και παράλληλα θερμές μάζες από την βόρεια Αφρική εισβάλλουν στην Μεσόγειο. Σε αυτό συμβάλλει και η θέση ενός χαμηλού στην περιοχή της Ιρλανδίας (995hpa) το οποίο θα σκάψει και σπρώξει θερμές μάζες από τη βόρεια αφρική προς την περιοχή μας. Στην επόμενη φωτογραφία φαίνεται αυτή η κατάσταση την Τετάρτη αρκετά έντονη με θερμοκρασίες στο ύψος των 500hpa -5C που είναι ιδιαίτερα υψηλή (μέχρι σήμερα είχαμε κοντά στους -15β σ' αυτό το ύψος).



Το πιο έντονο κύμα ζέστης αυτή τη φορά θα επηρεάσει την δυτική και βόρεια Ελλάδα, κυρίως την Τρίτη και την Τετάρτη, όπου αναμένονται μέγιστες θερμοκρασίες στους 44β.
Η ζέστη φαίνεται να κρατάει για αρκετές μέρες και τα τερτίπια του ανέμου στην Κρήτη θα καθορίσουν για μια ακόμα φορά το τελικό ύψος των μέγιστων κι ελάχιστων θερμοκρασιών. Μια πρώτη εκτίμηση μιλάει για 36-39 βαθμούς στην βόρεια Κρήτη, με εξαίρεση ίσως τα Χανιά που μπορεί να πιάσουν και τους 40β, ενώ η νότια Κρήτη θα έχει 2-3 βαθμούς υψηλότερες θερμοκρασίες. Τέλος παραθέτουμε και μια εικόνα των θερμών μαζών σε πιο χαμηλά στρώματα της ατμόσφαιρας όπου μπορεί να γίνει πρόβλεψη των θερμοκρασιών εδάφους.



Θα ακολουθήσουν κι άλλες ανακοινώσεις επί του θέματος, αφού ακόμα δεν ξεκαθαρίζει η μέρα λήξης του καύσωνα.

Τρίτη 3 Ιουλίου 2007

Στατιστικά Ιουνίου 2007 και ο Καύσωνας

Ιδιαίτερο χαρακτηριστικό μήνα, ο Καύσωνας:

Ο μήνας άρχισε με λασποβροχές και αμέσως μετά με ήπιο καιρό και σχετικά χαμηλές θερμοκρασίες. Το 2ο μισό του μήνα όμως σημειώθηκε ο μεγαλύτερος καύσωνας στη σύγχρονη ιστορία για Ιούνιο μήνα. Μάλιστα αν ψάξουμε Ιούλιους ή Αύγουστους παρελθόντων ετών δύσκολα θα βρούμε καύσωνα με τέτοια ένταση και διάρκεια. Στη διάρκεια αυτού του μήνα καταρρίφθηκαν ρεκόρ θερμοκρασιών για κάπιους σταθμούς, είτε Ιουνίου είτε και απόλυτα μέγιστες τιμές. Οι 45oC της Παλιόχωρας την Τρίτη 26/6 είναι η 2η στην ιστορία υψηλότερη θερμοκρασία που έχει αναφερθεί στην Κρήτη μετά το 45,7 της πόλης του Ηρακλείου τον Ιούνιο του 1914 (δείτε και σχετικό άρθρο για το έτος 1916!). Επίσης το 52,2oC ως δείκτης δυσφορίας πάλι στην Παλιόχωρα, αλλά στις 24/6, οφειλόμενο στην αυξημένη υγρασία από τη θαλάσσια αύρα, δείχνει χαρακτηριστικά την ένταση αυτού του καύσωνα.

Ενα κύριο χαρακτηριστικό του φαινομένου ήταν οι υψηλές τιμές μέσων θερμοκρασιών. Στον πίνακα που ακολουθεί φαίνονται οι μέσες τιμές ημερήσιων θερμοκρασιών των 6 σταθμών του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών στην Κρήτη το διαστημα 18-29/6/07. Πέρα από τις μεγάλες διαφορές μεταξύ των ακραίων καταστάσεων Παλιόχωρας και Τζερμιάδων οι τιμές όλες τις ημέρες από 19 ως 29 Ιουνίου ξεπέρασαν κατά πολύ τις "κανονικές" αναμενόμενες γαι την εποχή, η 18/6 δείχνει τιμές περίπου κανονικές. Το 39,1oC που ήταν η μέση ημερήσια τιμή για το σταθμό της Παλιόχωρας στις 26/6 είναι μια ιδιαίτερα ακραία και ακατάρριπτη επίδοση. Να σημειωθεί πάντως οτι η Παλιόχωρα είχε αυτές τις υψηλές τιμές θερμοκρασίας κυρίως με χαμηλές σχετικές υγρασίες.

Πηγαίνοντας στις ελάχιστες ημερήσιες τιμές διαπιστώνουμε επίσης πολύ υψηλές τιμές, ακραίες σε κάποιες περιπτώσεις, με την 27/6 να δίνει πάνω από 30oC ελάχιστη θερμοκρασία στους 5 από τους 6 σταθμούς, με μια έξοχη εξαίρεση: το δροσερό Οροπέδιο Λασιθίου. Το 35,8oC ελάχιστη ημερήσια θερμοκρασία της Παλιόχωρας είναι πιθανώς το μέγιστο παρατηρηθέν τέτοιο νούμερο σε όλη την Ελλάδα, τουλάχιστον για μήνα Ιούνιο και εξετάζεται η περίπτωση να αποτελεί πράγματι απόλυτο ρεκόρ.

Όμως είναι οι μέγιστες θερμοκρασίες που προκαλούν περισσότερη εντύπωση. Στην Κρήτη το να ξεπερνάμε τους 40 βαθμούς δεν είναι κάτι συχνό. Στην περίπτωση αυτού του καύσωνα είχαμε 5 ημέρες με μέγιστες άνω των 40. Όπως δείχνει το διάγραμμα που ακολουθεί το 40 δεν πέρασαν οι σταθμοί Ρεθύμνου και Λιμένα Ηρακλείου που βρίσκονται πολύ κοντά στη θάλασσα, αλλά και το Τζερμιάδων για τον οποίο όμως το 36,1oC είναι μια ιδιαίτερα ακραία θερμοκρασία.


Ο πίνακας που ακολουθεί δίνει τις μέγιστες τιμές των σταθμών ΕΑΑ και ΕΜΥ το διάστημα του καύσωνα και κάνει τους συσχετισμούς με τα ρεκόρ που έχουν αναφερθεί στο παρελθόν.



Άλλα στοιχεία του Ιουνίου 2007

Η ελάχιστη μετρημένη σε σταθμό θερμοκρασία καταγράφηκε, που αλλού; στο Τζερμιάδων Λασιθίου ΕΑΑ στις 2/6/07 και ήταν 5,7oC. Ο σταθμός κατέγραψε μέση τιμή θερμοκρασίας για τον Ιούνιο 2007 19,6 βαθμούς, και ήταν ο μόνος on-line σταθμός στην Ελλάδα που δεν πέρασε το σκαλοπάτι των 20oC για αυτό το μέγεθος.

Υετός Ιουνίου 2007:
Το διήμερο 4 και 5 Ιουνίου σημειώθηκαν κάποιες βροχές και λασποκαταιγίδες. Από αυτές καταγράφηκαν μικρά ύψη υετού στους σταθμούς του ΕΑΑ και της ΕΜΥ, με μέγιστο 5mm στοΤυμπάκι:

Ηράκλειο λιμάνι-ΕΑΑ: 0,2mm (0,2 στις 5/6)
Ηράκλειο αεροδρόμιο-ΕΜΥ: 0,9mm (4/6 0,7 & 5/6 0,2)
Χανιά-ΕΑΑ: 0,2mm (4/6)
Χανιά αεροδρόμιο-ΕΜΥ: 0mm
Ρέθυμνο-ΕΑΑ: 0,6mm (5/6)
Ρέθυμνο-ΕΜΥ
: 0mm
Καστέλι Πεδιάδος-ΕΜΥ: 2mm (4/6)
Τυμπάκι-ΕΜΥ: 5mm (4/6 2 & 5/6 3)
Ιεράπετρα-ΕΜΥ
: 1mm (4/6 0,5 & 5/6 0,5)
Τζερμιάδων Λασιθίου ΕΑΑ: 1,6mm (5/6)
Κνωσός-ΕΑΑ: 1,4mm (5/6)
Παλαιόχωρα Χανίων ΕΑΑ: 1,6mm (4/6 1,4 & 5/6 0,2)
Σητεία - ΕΜΥ: 1,1mm (4/6 0,9 & 5/6 0,2)