Η παραπάνω φωτογραφία τραβήχτηκε από το φίλο Στέλιο Σημαιάκη, στο Σκαλάνι Ηρακλείου ακριβώς πριν 3 χρόνια, στις 17/4/2005, όταν ένα κύμα αφρικανικής σκόνης κάλυψε την Κρήτη - και γενικότερα την ευρύτερη περιοχή των Βαλκανίων και της ανατολικής Μεσογείου. Έτσι και σήμερα 18/4/2008 η σκόνη δηλώνει παρούσα, αν και σε πολύ μικρότερη ποσότητα.
Αν και στο τέλος του μήνα θα γίνει η αποτίμηση όλα τα ως τώρα δεδομένα δείχνουν οτι ο φετινός Απρίλης θα ξεπεράσει κάθε προηγούμενο στη ζέστη και με διαφορά... Αν και είμαστε στο μέσο του μήνα ήδη οι μέσες θερμοκρασίες ξεπερνούν κάθε προηγούμενο ρεκόρ χωρίς να λογαριάζουμε το επερχόμενο κύμα ζέστης-καύσωνα. Για αυτό αξίζει ιδιάιτερη μνεία:
Πόσο ψηλά θα φθάσει λοιπόν το θερμόμετρο; Οι προβλέψεις των παγκόσμιων μοντέλων αλλά και των περιοχικών δίνουν θερμοκρασίες 24-25 βαθμούς Κελσίου στο υψόμετρο των 850hpa (χοντρικά στα 1450 μέτρα) στην Κρήτη και μάλιστα για ένα 3ημερο από Κυριακή 20/4 ως τη Μεγάλη Τρίτη 22/4. Είναι θερμοκρασίες που δεν έχουν ξανασυμβεί στα ιστορικά θερμών εισβολών του Απρίλη. Σε μια μόνο περίπτωση έχει καταγραφεί θερμοκρασία 24 βαθμών στα 850hpa αλλά για λίγες ώρες μονάχα. Τα ρεκόρ των 36 στη Σητεία και 35,6 σε αερ. Ηρακλείου και αερ. Χανίων έχουν γίνει σε παρόμοιες θερμές εισβολές αλλά μικρότερης διάρκειας και έντασης.
Οι δεδομένες θερμοκρασίες στα 850hpa με παράλληλο καταβάτη άνεμο, νοτιά, υπολογίζεται ότι θα δώσουν, με την αδιαβατική μεταβολή, τιμές μέγιστων θερμοκρασιών τουλάχιστον 12 ως και πιθανόν 16-17 βαθμούς παραπάνω στις βόρειες ακτές της Κρήτης. Δηλαδή είναι σίγουρο το σπάσιμο των ρεκόρ μέγιστης του Απρίλη... Δεν αποκλείεται οι μέγιστες θερμοκρασίες στη βόρεια Κρήτη να φτάσουν τους 40oC, ίσως ακόμη και τους 42!!! Με άλλα λόγια θα ξεπεραστούν ρεκόρ όχι μόνο του Απρίλη αλλά και του Μάη ακόμα! Μάλιστα υπάρχει σοβαρό ενδεχόμενο σε πολλά σημεία που ο νοτιάς θα κρατάει τις νύχτες Κυριακής προς Μ. Δευτέρα και Μ. Δευτέρας προς Μ. Τρίτη οι ελάχιστες να μην κατέβουν τους 25-28 βαθμούς, ή ακόμη και τους 30! Δηλαδή θα έχουμε, στη βόρεια Κρήτη, αντίστοιχη κατάσταση θερμοκρασιών με αυτή του Καύσωνα του Ιουνίου 2007... Και είναι ακόμη Απρίλιος...
Βέβαια ακριβείς τιμές θερμοκρασίας είναι σχεδόν αδύνατον να προβλεφθούν, απλά κάνουμε αναγωγές βασιζόμένοι στις εκτιμήσεις των μοντέλων και την ιστορική γνώση. Η ποσότητα της σκόνης, ή παρουσία ή όχι έντονης υψηλής νέφωσης και το πόσο ισχυρός θα είναι ο άνεμος μαζί με την ακριβή τροχιά του, και τέλος οι τοπικότητες της Κρήτης παίζουν το ρόλο τους. Και βέβαια η παραλιακή νότια Κρήτη φαίνεται να μένει ανεπηρέαστη σχεδόν από αυτό το κύμα, εκεί δύσκολα οι θερμοκρασίες θα ξεπεράσουν τους 30 (τιμή πάντως υψηλότατη για την εποχή!).
Ενα είναι βέβαιο: θα ζήσουμε μια απίστευτη θερμή εισβολή, άκαιρη, με πιθανές συνέπειες στις καλλιέργειες, τη χλωρίδα και την πανίδα της Κρήτης.
Μετεωρολογικά, αυτή η θερμή εισβολή θα είναι πραγματικά ένα γεγονός ιστορικό, όσο και ακραίο. Πόσο ακραίο μένει να το δούμε στην πράξη.
Μιχάλης Δρετάκης
