Φεβρουάριος, Δεύτερο μέρος : Μετά το 1900
Δριμύτατο ψύχος ολόκληρο τον Φεβρουάριο 1900, όπως και τις πρώτες ημέρες του Μαρτίου.
Ο Φεβρουάριος 1902 υπήρξε άνομβρος, με ισχυρούς ξηρούς νότιους ανέμους, πρώτες βροχές έπεσαν μόνο την 23-25 του μήνα (με το νέο ημερολόγιο).
Αντίθετα ο Φεβρουάριος 1903 πέρασε με συνεχείς ισχυρές βροχές και πολύ ψυχρός.
Την 20η και 27η 1ου (= 2 και 9 Φεβρουαρίου) 1911 σφοδρές χιονοπτώσεις προκάλεσαν πολλές ζημίες στο νησί (ελιές, κτηνοτροφία) και διακοπή επικοινωνιών για μέρες. Στην πρώτη από τις δύο αυτές κακοκαιρίες το ακρωτήρι Σπάθα (Ροδωπού) «καλύπτεται από χιόνας, από ετών» (ημερολόγιο Σ. Κουρκούτη, Λιμενάρχου Χανίων, η επόμενη φορά που το φαινόμενο παρατηρήθηκε πάλι ήταν τον Φεβρουάριο 1928). Στην δεύτερη περίπτωση φαίνεται ότι χιόνισε και μέσα στα Χανιά, τα χιόνια στις ημιορεινές περιοχές έφθασαν το 1,5 μέτρο, ενώ η κακοκαιρία αυτή συνοδεύτηκε από σφοδρή θαλασσοταραχή η οποία προκάλεσε ζημιές στην προκυμαία, ενώ ένα πλοίο βυθίστηκε στο λιμάνι του Ηρακλείου. Η κακοκαιρία αυτή υπήρξε πανελλήνια, στο δε Αιγαίο σημειώθηκαν θανατηφόρα ναυάγια.
Την 10-2-1913 (=23η του μήνα) σημειώθηκε εξαιρετικής έντασης θαλασσοταραχή, μετά από πολυήμερη κακοκαιρία. Θυελλώδης βόρειος άνεμος που άρχισε να πνέει από την 1η πρωινή ώρα κατέστρεψε τους φανούς του λιμανιού και στέγες και προκάλεσε έντονη τρικυμία ώστε κινδύνεψαν οι οικίες και τα καταστήματα της παραλίας και της προκυμαίας του λιμανιού. Ολόκληρη η επιφάνεια της προκυμαίας εξαφανίστηκε, αρκετά καταστήματα καταστράφηκαν ή τα εμπορεύματά τους παρασύρθηκαν, σε πολλά δε σημεία υπέστη ζημίες ή και παρασύρθηκε τοπικά ο λιμενοβραχίονας. Μεγάλες ζημίες στα πλοία στο λιμάνι που συγκρούονταν μεταξύ τους, ναυάγια όμως μεγάλων πλοίων δεν σημειώθηκαν. Διακόπηκαν οι τηλεγραφικές επικοινωνίες σε πολλά σημεία στου νησιού. Αφθονα χιόνια επίσης. Η τρικυμία αυτή περιγράφεται με γλαφυρότητα από τον τότε Λιμενάρχη Χανίων Στ. Κουρκούτη στο προσωπικό του ημερολόγιο (βλ. σχετικό πρόσθετο σχόλιο σε συνέχεια, για όποιον θέλει να αφιερώσει περισσότερη ώρα). Και την 17 και 18 του μήνα (= αρχές Μαρτίου πλέον) σημειώθηκαν θύελλες εκ Β.).
Την 11/12η Φεβρουαρίου (= 24/25η) 1918 σημειώθηκε πάλι ισχυρή θαλασσοταραχή, ένα ιστιοφόρο καταστράφηκε στο λιμάνι, πολλά άλλα πλοία υπέστησαν ζημίες.
Την 12-13 Φεβρουαρίου 1921 (= 25-26/2ου) ενέσκηψε απότομα δριμύ ψύχος (θερμοκρασία έως 0 β.κ. στα παράλια), με συνεχείς χιονοπτώσεις.
Την 25-1ου (= 7-2ου) 1922 όλη την ημέρα σημειώθηκε ανεμοθύελλα εκ ΝΑ, η σφοδρότερη από το έτος 1892. Αρκετά μεγάλα και πολυετή δένδρα έπεσαν μέσα στα Χανιά, παράθυρα παρασύρθηκαν, ζημίες σε στέγες, ελαιώνες, έπεσαν ακόμα και τοίχοι, ενώ αρκετά ιστιοφόρα εξώκειλαν ή υπέστησαν ζημίες μέσα στα λιμάνια Σούδας και Χανίων.
Την 15-2-1926 ραγδαίες βροχές (περίπου 100 χιλιοστά στα Χανιά).
Την 8-12 Φεβρουαρίου 1927 κύμα ψύχους, για λίγο χιόνια και μέσα στις πόλεις περί το τέλος της κακοκαιρίας αυτής. Ζημίες στην κτηνοτροφία.
Ο Φεβρουάριος 1928 υπήρξε πολύ άσχημος : Ηδη από την 4 έως την 8η άφθονα χιόνια στο νησί. Την 11η πλημμύρισε ο Κλαδισσός και άλλα ποτάμια του νησιού, δύο γέφυρες παρασύρθηκαν στην Κίσσαμο. Όμως ειδικά από την 21η έως την 27η βαρύς χειμώνας, με δριμύ ψύχος (έως 0,6 β.κ. στα Χανιά) και συνεχείς χιονοπτώσεις σε όλο το νησί, ιδίως μετά την 23 οπότε κόπασαν οι άνεμοι. Καλύφθηκαν τα πάντα στους νομούς Χανίων και Ρεθύμνης, ειδικά στο νομό Χανίων τα ακρωτήρια Σπάθα και Ακρωτήρι, καθώς και τα υψώματα γύρω από την πόλη, την δε 26 χιόνισε μέσα στην πόλη και μάλιστα στην περιοχή του Προφήτη Ηλία για ολόκληρο το 24ωρο (σύμφωνα με τον παρατηρητή του Μ.Σ. Χανίων). Χαλαζόπτωση ή χιονοχάλαζα κάθε μέρα στα Χανιά από 21 έως 27. Το χιόνι στη Μαλάξα έμεινε μέχρι την 9 Μαρτίου, στη Σπάθα μέχρι την 1η Μαρτίου. Καταστροφικές χιονοπτώσεις στον Αποκόρωνα και στις Βρύσες (όπως συνέβη το 2004). Πολυήμερη διακοπή συγκοινωνιών με την ύπαιθρο (μέχρι την 9η Μαρτίου), χιόνια έως 3,5 - 4 μ. στο Ασκύφου, 1 μ. στους Λάκκους, 1,5 μ. στα Ανώγεια, στα Σφακιά οι κάτοικοι αποκλείστηκαν μέσα στα σπίτια τους για μέρες. Διατάχθηκε η συνδρομή του Στρατού σε όλο το νησί. Μεγάλες ζημίες στη γεωργία και ιδίως κτηνοτροφία που αποδεκατίστηκε, ιδίως στις επαρχίες των Χανίων και στον Μυλοπόταμο. Στην αρχή της εξαιρετικής αυτής χιονοκακοκαιρίας επικράτησε και έντονη θαλασσοταραχή.
Οσο για τον Φεβρουάριο 1929 αυτός υπήρξε ακόμα βαρύτερος στο νησί, όπως και σε ολόκληρη την ευρύτερη περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου (π.χ. πάγωσε ο Βόσπορος, βλ. http://potekaneistipota.blogspot.com/2007_11_01_archive.html, Θερμαικός εν μέρει, βλ. εφημερίδα ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ της εποχής εις http://www.nlg.gr/digitalnewspapers/ns/main.html, πρβλ. και συγκριτικά σχόλια Λαγουβάρδου στο http://www.meteo.gr/newsDetails.asp?NewsID=71 για τον Φεβρουάριο 2003 όπου αναφέρει ότι ήταν μαζί με εκείνον του 1929 ο πιο κρύος των 105 χρόνων για την Αττική). Ετσι : Από 1 έως 4 συνεχείς χιονοπτώσεις και ψύχος. Τα πάντα σκεπάζονται από χιόνια, μέχρι (πάλι) τα ακρωτήρια Ροδωπού και Ακρωτήρι, ενώ την 4η χιόνισε για 2 ώρες και μέσα στα Χανιά (σύμφωνα με τον παρατηρητή του Μ.Σ. Χανίων). Οι οδικές και τηλεγραφικές επικοινωνίες μεταξύ Χανίων και λοιπής Κρήτης αλλά και με τις επαρχίες διακόπηκαν. «Αφόρητο» ψύχος σε όλο το νησί (0 β.κ. στην πόλη των Χανίων). Σοβαρότατες ζημίες ιδίως στα Χανιά και το Λασήθι, από φαινόμενα που χαρακτηρίστηκαν τα εντονότερα σε όλη τη χώρα. Στους Λάκκους το χιόνι έφθασε το 1,80 μ, στο Ασκύφου τα 4 μ., στο Θέρισο τα 2 μ, στην Κίσσαμο τοπικά αναφέρθηκαν (ίσως υπερβολή του Τύπου) χιόνια μέχρι 6 μέτρα !. Βαρύ πλήγμα στη γεωργία και κτηνοτροφία. Αποκλείστηκαν τελείως και για ημέρες οι ορεινές επαρχίες των Χανίων όπως και όλα τα ορεινά χωριά του νησιού. Ζητήθηκε Κυβερνητική αρωγή και οργανώθηκαν συνεργεία για τη διάσωση των κατοίκων. Χιονοθύελλα στην Πεδιάδα Ηρακλείου αλλά ιδίως στο Λασήθι, όπου επίσης αρκετά μέτρα χιόνι, οι επικοινωνίες διακόπηκαν ακόμα και μεταξύ των σπιτιών. Επίσης πλημμύρες στα ποτάμια παρέσυραν περί τα 3.000 δένδρα, έπεσαν σπίτια, σημειώθηκαν δε θάνατοι από την κακοκαιρία. Η καταστροφή υπήρξε κατά τόπους ολοκληρωτική. Και δεν τελειώσαμε εκεί :
Την 19η του μήνα επικράτησε ισχυρή θαλασσοταραχή, ένα ατμόπλοιο εξώκειλε μέσα στο λιμάνι Χανίων. Νέες χιονοπτώσεις επέτειναν τα προβλήματα από τις προηγούμενες, ιδίως στο Λασήθι και στα ορεινά του νομού Χανίων. Χιόνισε πάλι μέχρι πολύ χαμηλό υψόμετρο. Μέχρι την 22η συνεχίστηκαν ραγδαίες βροχές. Από 22 έως 24 του μήνα επικράτησε νέα σφοδρότερη κακοκαιρία, με άλλη μορφή, που έπληξε ιδίως τη δυτική Κρήτη. Ακόμη ισχυρότερες βροχές προκάλεσαν πλημμύρες στον Κερίτη, στον Πλατανιά και στον χείμαρρο στις Καλύβες. Πάλι έπεσαν άφθονα χιόνια που απομόνωσαν τελείως τα ορεινά τμήματα όλων των επαρχιών, π.χ. στο Ασκύφου πάλι 3 μ χιόνι. Διακόπηκαν όλες ανεξαιρέτως οι συγκοινωνίες της πόλης Χανίων. Κυρίως όμως επικράτησε ανεμοθύελλα, η οποία προκάλεσε σοβαρές ζημίες στις δενδροφυτείες της πόλης και της υπαίθρου, παρέσυρε τηλεγραφικούς στύλους και κεραμίδια και έσπασε τα τζάμια ιδίως στα παραλιακά σπίτια καθώς και τους φανούς των δρόμων, έριξε τηλεφωνικά καλώδια και διέκοψε τις τηλεπικοινωνίες. Σημειώθηκε η ισχυρότερη θαλασσοταραχή από το 1913 και μέχρι το 1940, μεγαλοπρεπής, η οποία έπληξε όλα τα παράλια της Βόρειας Κρήτης. Στα Χανιά παρασύρθηκε η γωνία του φρουρίου Φιρκάς με το από πολλών ετών προστατευτικό πρόχωμα, πλημμύρισε το φρούριο που τότε χρησιμοποιούνταν σαν φυλακή και οι φυλακισμένοι μεταφέρθηκαν εσπευσμένα στα Δικαστήρια, ένα αυτοκίνητο (!) παρασύρθηκε, ανασκάφηκε η προκυμαία και ένα τμήμα της μπροστά στο τελωνείο παρασύρθηκε τελείως, βράχοι ολόκληροι αποσπάστηκαν μέχρι τα μέσα της πλατείας Λουμπάνσκι, τα κύματα προκάλεσαν ζημίες σε όλα τα καταστήματα του λιμανιού και του Κουμ Καπί, όπου έπεσε και ένα σπίτι, επτά ιστιοφόρα και πολλές φορτηγίδες κλπ βυθίστηκαν ή εξώκειλαν μέσα στο λιμάνι. Η πόλη νεκρώθηκε, ενώ οι ζημίες υπολογίστηκαν σε 1 εκατ. δρχ της εποχής. Στην Αθήνα οι άνεμοι έφθασαν τα 35 m/sec (= 126 χιλ/ώρα). Σύμφωνα με τον παρατηρητή του Μ.Σ. Χανίων «2 ατμόπλοια προσάραξαν, ιστιοφόρα βυθίστηκαν εντός του λιμένος».
Την 7-2-1932, αποκορύφωμα κύματος ψύχους που είχε ενσκήψει στο νησί από την 23 Ιανουαρίου χωρίς διακοπή, χιόνισε μέσα στην πόλη των Χανίων επί 40’ συνολικά (σύμφωνα με τον παρατηρητή Μ.Σ.). Την επομένη ημέρα (8-2-1932), με θερμοκρασία νωρίς το πρωί – 1 β.κ. (απόλυτο ρεκόρ ελαχίστης για την πόλη, που ωστόσο παρατηρήθηκε και σε άλλες ημερομηνίες, τελευταία την 13-2-2004), παρατηρήθηκε το εξαιρετικά σπάνιο φαινόμενο της παγοποίησης στάσιμων υδάτων μέσα στα Χανιά (σχηματίστηκαν κρύσταλλοι, μάλιστα κατά τον παρατηρητή Μ.Σ. το φαινόμενο παρατηρήθηκε ακόμα και σε θαλάσσια ύδατα !;). Μεγάλες ζημίες στα εσπεριδοειδή. Σχεδόν ολόκληρος ο μήνας πέρασε με κακό καιρό.
Την 14 έως 15 Φεβρουαρίου 1934 όμοια χιονοκακοκαιρία : Φαίνεται ότι έπεσαν πάλι χιόνια μέσα στα Χανιά (σύμφωνα με τον παρατηρητή του Μ.Σ. Χανίων «αραιές νιφάδες το απόγευμα της 15ης και εκ νέου τη νύκτα και το πρωί της επομένης»). Σύμφωνα με ορισμένες εφημερίδες έπαιζαν χιονοπόλεμο στους δρόμους. Το σίγουρο είναι ότι τα χιόνια στα ορεινά και ημιορεινά χωριά ανήλθαν σε καταστροφικό ύψος (μέχρι 3 μ. Ασκύφου, 6 μ. στα ορεινότερα) και έσπασαν πάρα πολλά δένδρα.
Την 2-2-1935 πάλι ο παρατηρητής του Μ.Σ. αναφέρει χιόνι στην πόλη επί 35 μάλιστα λεπτά. Δεν βρέθηκαν όμως πληροφορίες στον Τύπο. Τέλος, την 13η έπεσε κεραυνός μέσα στην πόλη (οδός Κισσάμου) με μικροζημίες.
Την 11/12-2-1936 σημειώθηκε μια από τις σφοδρότερες ανεμοθύελλες με Δ-ΝΔ αρχικά και ΔΒΔ άνεμο στη συνέχεια, η οποία έπληξε όλη τη χώρα και στη συνέχεια και την Κρήτη. Ξεριζώθηκαν ή έσπασαν πολλά δένδρα στην πόλη και ιδίως στις δυτικότερες επαρχίες, παρασύρθηκαν κεραμίδια και έπεσαν ερείπια στην πόλη των Χανίων, όπου διακόπηκε το ηλεκτρικό ρεύμα. Οι ζημιές στο Ηράκλειο υπήρξαν μεγαλύτερες, υπέστησαν ζημίες ακόμα και σπίτια ιδίως στην περιοχή Πόρου. Απομονώθηκε το νησί. Βαρειές χιονοπτώσεις στα ορεινά. Η κακοκαιρία αυτή στη βόρεια Ελλάδα αλλά και την Τουρκία θεωρήθηκε ιστορική, το β.χ. που υπήρξε ένα είδος μετεωρολογικής βόμβας δεν ακολούθησε την ίδια πορεία όπως στην πρόσφατη περίπτωση της 10-11-2007, αλλά κινήθηκε νοτιότερα και μέσα σε λίγες ώρες από τη Ν. Αδριατική βρέθηκε ανατολικά της Χίου (988 ΗΡ). Οι άνεμοι προκάλεσαν πολλές ζημιές στη Θεσσαλονίκη, στο ναό της Αγίας Σοφίας, στην Αγκυρα, στα νησιά κλπ.
Την 15-16/2/1937 αιφνίδια κακοκαιρία με σφοδρές καταιγίδες, μεγάλο χαλάζι, κεραυνούς και ισχυρό άνεμο, κατέστρεψε καλλιέργειες, φυτείες κάθε είδους και εσπεριδοειδή. Μεγάλες ζημίες στα γύρω χωριά των Χανιών, Λόγω πλημμύρας παρασύρθηκε μία γέφυρα στο Πατελάρι, πλημμύρισε ο Πλατανιάς, έπεσαν στύλοι, η Αγυιά διέτρεξε μεγάλο κίνδυνο. Ενα πλοίο ναυάγησε στο Ρέθυμνο.
Την 1-2-1938 παρατηρήθηκαν τρεις θαλάσσιοι σίφωνες έξω από τα Χανιά με κίνηση εξ Α προς Δ, ενώ την 4η έπεσε κεραυνός στην εκκλησία της Ευαγγελίστριας στην ίδια πόλη.
Την 21 και 22-2-1940 σημειώθηκε η χειρότερη θαλασσοταραχή στη δυτική ιδίως Κρήτη, η οποία χαρακτηρίστηκε από τους χρονικογράφους του έτους εκείνου σαν η μεγαλύτερη στην ιστορική μνήμη, που προκάλεσε απερίγραπτες ζημίες. Το βράδυ της 21 προς 22 του μήνα επικράτησε ισχυρή θύελλα με ΒΒΔ και βαθμιαία Β άνεμο («ισχυρά θύελλα μετά ζημιών, ισχυρή βρέχουσα ομίχλη σε ξηρά και θάλασσα», κατά τον παρατηρητή του Μ.Σ. Χανίων, ο οποίος της απέδωσε ισχύ 10 Β). Σύμφωνα με τον τοπικό Τύπο (εφημερίδα «Βήμα του Λαού», τη μόνη που κυκλοφόρησε επειδή τα πιεστήρια των υπόλοιπων βρίσκονταν στο λιμάνι Χανίων και καταστράφηκαν) παρασύρθηκαν στέγες, προσόψεις, μπαλκόνια, τζάμια, κεραμίδια, μεγάλο μέρος της στέγης της Δημοτικής Αγοράς, ξεριζώθηκαν πολλά δένδρα μέσα στην πόλη, κόπηκαν καλώδια. Τα σχολεία και καταστήματα δεν λειτούργησαν, η πόλη ερημώθηκε, οι κάτοικοι έμειναν άγρυπνοι. Καταστράφηκε ολόκληρη η προκυμαία του λιμανιού και έμεινε αδιάβατη μέχρι σχεδόν τα μέσα Μαρτίου, τεμάχια πολλών τόνων ρίχτηκαν στα καταστήματα του λιμανιού τα οποία επίσης καταστράφηκαν μαζί με τα εμπορεύματά τους, μερικά από τα οποία, όπως γράφτηκε, μεταφέρθηκαν από τα κύματα μέχρι μπροστά στη Μητρόπολη, στη μέση της οδού Χάληδων !. Καταστράφηκε τμήμα του λιμενοβραχίονα στα άλλα σημεία του οποίου δημιουργήθηκαν μεγάλα ρήγματα, παρασύρθηκε τμήμα του Φρουρίου Φιρκά, βυθίστηκαν όσα πλοία βρίσκονταν μέσα στο λιμάνι. Βυθίστηκε έξω από τα Χανιά το πλοίο ΚΑΡΑΒΙΑΣ, 400 τόννων, που είχε φύγει από το λιμάνι αλλά δεν πρόλαβε να πάει στη Σούδα και πνίγηκε όλο το πλήρωμά του από δεκατρία άτομα που εκβράστηκαν τις επόμενες ημέρες. Καταστράφηκαν οικίες και καταστήματα κατά μήκος ολόκληρης της παραλίας από Νέα Χώρα μέχρι Χαλέπα αλλά και σε όλη τη βόρεια ακτή, από Νωπήγεια (που παρασύρθηκαν ένα σπίτι και μια αποθήκη) και Πλατανιά (παρασύρθηκαν δέκα περίπου σπίτια) μέχρι Καλύβες. Γράφτηκε ότι χιλιάδες δένδρα ξεριζώθηκαν στην πόλη και στα περίχωρα, ιδίως στην επαρχία Κυδωνίας, και εν μέρει Κισάμου και Αποκορώνου, όπου έπεσαν περί τα 700. Αφθονα χιόνια έπεσαν, αποκλείστηκαν χωριά. Ένα πλοίο εξώκειλε στη Σούδα, όπου επίσης μεγάλες ζημίες. Χαρακτηριστικό της σφοδρότητας της τρικυμίας (που εξαιτίας του ναυαγίου έμεινε στη μνήμη των παλαιότερων κατοίκων σαν «η τρικυμία του Καραβία) ήταν ότι όλη η παραλία δυτικά της πόλης (σημερινή Χρυσή Ακτή) στρώθηκε από ψάρια παντός είδους, ενώ ογκώδη σιδερένια υπολείμματα πλοίου ανασύρθηκαν από τη θάλασσα και ρίχτηκαν μέχρι το μέσο της Πλατείας Λουμπάνσκυ (κάτω από το πρώην ΞΕΝΙΑ), για ημέρες δε σε όλο το μήκος των ακτών εκβράζονταν ιστοί και κομμάτια από ναυαγισμένα σκάφη. Μεγάλες ζημιές και στις ακτές καθώς και στα λιμάνια Ρεθύμνου (όπου πλημμύρισαν σπίτια σε βάθος εβδομήντα μέτρων από τη θάλασσα) και Ηρακλείου (όπου τεράστιοι ογκόλιθοι εκσφενδονίστηκαν στο φρούριο και έπεσαν στο λιμάνι). Εκκλήσεις στον Μεταξά για βοήθεια. Η θύελλα έπληξε όλη την περιοχή της ανατολικής Ελλάδας : Ετσι π.χ. στην Αττική έπεσαν 300 τσιμεντένιοι στύλοι ηλ. ρεύματος, στη Θερμή Λέσβου ξεριζώθηκε το μεγαλύτερο δέντρο του νησιού, ένα χιλιόχρονο κυπαρίσσι διαμέτρου 12,5 μέτρων, που ήταν ορατό από την Τουρκία (βλ. http://users.netonline.gr/costefan/lesvos7.htm)
Αρχές Φεβρουαρίου 1942 γίνονταν δεήσεις για να σταματήσουν οι συνεχείς βροχές !
Την 16-2-1946 δριμύς χειμώνας με βαρειές χιονοπτώσεις, ακόμα και στην παραλία (κατά τον παρατηρητή Μ.Σ. Χανίων χιόνισε στην πόλη Χανίων τόσο την 15η όσο και την 16η,. ενώ σύμφωνα με την εφημερίδα «Βήμα του Λαού» η πόλη σκεπάστηκε από χιόνι και χαλάζι μέχρι το ύψος των αστραγάλων, ενώ έπεσαν ερείπια από τα χιόνια (;). Μεγάλες ζημίες στη γεωργία, ιδίως ελαιόδενδρα.
Την 3 και 4-2-1949 η δυτική Κρήτη επλήγη από πρωτοφανείς βροχοπτώσεις (συνολικό ύψος διημέρου στα Χανιά 301 χιλ, από τα οποία 166,0 την 3η και 121,5 την 4η). Ηταν το απόλυτο ιστορικό ρεκόρ βροχής στην πόλη εντός 24 ωρών, σημειώθηκε επίσης το ρεκόρ μηνός με 318 χιλιοστά (309 χιλ. τον Φεβρουάριο 2003, αλλά στο Αεροδρόμιο, που βρίσκεται σε διαφορετικό υψόμετρο). Ο παρατηρητής του ΜΣ Χανίων την χαρακτηρίζει «σφοδρά κακοκαιρία μετά ζημιών» και παρατηρεί χαρακτηριστικά τα εξής : «Το πλεόνασμα εμετρήθη αφού ερρίφθη πάλιν εντός του βροχομέτρου, αφού τούτο εξεκενώθη εκ του ύδατος της πρώτης μετρήσεως, πληρωθέν». Η πόλη ερήμωσε και έμοιαζε με θάλασσα, έπεσαν 90 σπίτια, κυρίως παλιά, 100 κατέστησαν ακατοίκητα, τα «εντέκια» (περιμετρική τάφρος) πλημμύρισαν ώστε μπορούσαν να πλέουν βάρκες, επί ένα δε μήνα δημιουργήθηκε νότα της πόλης μια λίμνη (ονομάστηκε «λίμνη Τσόντου»), 180 άτομα έμειναν άστεγο, δρόμοι ανασκάφηκαν. Επίσης λόγω σφοδρών ανέμων έπεσαν πολλά μεγάλα δένδρα και μέσα στην πόλη (Κήπος, Δικαστήρια κλπ), βυθίστηκαν βάρκες. Σπίτια έπεσαν και στα χωριά της πεδινής Κυδωνίας, πλημμύρισαν όλοι οι ποταμοί, έπεσε η γέφυρα Πλατανιά, παρασύρθηκαν τεράστιες εκτάσεις από τον Ταυρωνίτη, ζημίες σε σπίτια στα χωριά της Κισσάμου όπου ξεριζώθηκαν εκατοντάδες δένδρα. Στο Σέλινο όμως η καταστροφή χαρακτηρίστηκε βιβλική (όπως και τον Δεκέμβριο 1929), αφού λόγω εκτεταμένων κατολισθήσεων, πνίγηκαν χιλιάδες ζώα, έπεσαν 17 σπίτια σε διάφορα χωριά, ξεριζώθηκαν πάρα πολλά δένδρα. 4 σπίτια έπεσαν επίσης σε Καλύβες και Γεωργιούπολη, το ίδιο και στη Χώρα Σφακίων. Σκεπάστηκε από τα νερά η Σούδα. Ολόκληρο το οδικό δίκτυο του νομού υπέστη σοβαρές ζημίες. Το υπόλοιπο νησί δεν δοκίμασε την κακοκαιρία αυτή εκτός από έντονες χιονοπτώσεις στο Λασήθι.
Την 2-2-1954 σφοδροί νότιοι άνεμοι σε όλο το νησί, ζημίες στη γεωργία, τόννοι ολόκληροι πορτοκαλιών έπεσαν, μια γυναίκα στη Μαλάθυρο Κισσάμου παρασύρθηκε από τον άνεμο και σκοτώθηκε. Περίπου το ίδιο και την 18η Φεβρουαρίου. Αντίθετα, ενώ αναφέρεται ότι αυτό το μήνα πάγωσε πάλι ο Βόσπορος (http://potekaneistipota.blogspot.com/2007_11_01_archive.html), δεν βρέθηκε κάτι όσον αφορά το νησί μας.
Ξηρασία επικράτησε τον Φεβρουάριο 1955.
Τον Φεβρουάριο 1956 σημειώθηκαν έντονες χιονοπτώσεις (οι εντονότερες από το 1934) που επαναλήφθηκαν μόνο το 2004. Ειδικότερα από την 7η το βράδυ άρχισαν χιονοπτώσεις που κάλυψαν όλες τις ημιορεινές περιοχές, το πρωί δε της 8ης χιόνισε για δύο ώρες (9 – 11 πμ) και μέσα στα Χανιά, που καλύφθηκαν από χιόνια ύψους 5-8 εκ. όπως και όλες οι ακτές. Η πόλη ερήμωσε, δεν λειτούργησαν οι υπηρεσίες, διακόπηκαν όλες οι οδικές συγκοινωνίες. Πέντε σπίτια έπεσαν από τα χιόνια στην Ασή Γωνιά, όλα τα ορεινά και ημιορεινά χωριά αποκλείστηκαν, εκκλήσεις για βοήθεια και εφοδιασμού στην ύπαιθρο. Εστάλησαν μηχανήματα εκχιονισμού ακόμα και στις πεδινές περιοχές. Ο μήνας είχε πολύ χαμηλές πιέσεις. Η κακοκαιρία υπήρξε πανευρωπαική.
Ο Φεβρουάριος 1958 υπήρξε θερμός και άνομβρος σε όλη την Κρήτη. Στο Ηράκλειο έπεσαν μόνο 3,05 χιλ (!), 8,8 χιλ. στα Χανιά, που είναι και το χαμηλότερο ύψος βροχής της περιόδου παρατηρήσεων του παλαιού ΜΣ Χανίων (1914-1984).
Ο Φεβρουάριος 1959 αντίθετα, υπήρξε ψυχρός και με αλλεπάλληλες χιονοπτώσεις (8, 13-14 και μέχρι 20). Πολυήμερος αποκλεισμός Σφακίων και Σελίνου (επί 23 μέρες !). Λέγεται ότι καταστράφηκε το 50 % των εσπεριδοειδών και το 70 % των ελαιών, μόνο δε στο Σέλινα χάθηκαν περ. 20.000 οκάδες λαδιού. Επιτροπή του Υπουργείου Γεωργίας περιόδευσε στα χωριά για εκτίμηση των ζημιών.
Την 1-2-1960 σημειώθηκε σφοδρή πτώση χαλαζιού στις πορτοκαλλοπαραγωγικές περιοχές Χανίων, καταστράφηκε η παραγωγή (έπεσαν περί τους 6.000 τόννους), όλη η παραγωγή λαχανικών, όσες ελιές είχαν μείνει και τα φυλλώματα των λοιπών δένδρων, περιοδεία Νομάρχου κλπ.
Την 5-6/2/1961 ισχυρή κακοκαιρία με θυελλώδεις βόρειους ανέμους και ραγδαίες βροχές (80-100 χιλ σε όλο το νησί). Τοπικές πλημμύρες, διακόπηκαν οι συγκοινωνίες από πτώσεις δένδρων σε ολόκληρο το νησί. Διακόπηκε η λειτουργία του Ρ.Σ. Χανίων από αποκοπή καλωδίων, ομοίως και τα δίκτυα. Ο άσχημος καιρός διατηρήθηκε ολόκληρο τον μήνα, ζημίες στην κτηνοτροφία.
Το ίδιο και ο Φεβρουάριος 1962. Και σ’αυτόν παρατηρήθηκε κακοκαιρία σε ολόκληρη την Ευρώπη.
Τον Φεβρουάριο 1966 ο χιλ. βρ. στο Ηράκλειο (!), 13 χιλ. στα Χανιά (με μία μέρα βροχής).
Τον Φεβρουάριο 1967 στο Ηράκλειο σημειώθηκαν 14 συνεχείς ημέρες βροχής (χαμηλές όμως ημερήσιες τιμές).
Η κακοκαιρία της 29ης Φεβρουαρίου 1968 θα μπορούσε να χαρακτηριστεί ακραία θεομηνία κυρίως στη Δυτική Κρήτη αλλά και μέχρι το Ηράκλειο, με έξη θύματα (τρία άτομα πνίγηκαν στις Καλύβες και τρία στο λιμάνι Ηρακλείου), πολλούς τραυματίες, πάνω από 230 αστέγους και μεγάλες υλικές ζημίες. Βαθύ β.χ. που σχηματίστηκε στη Λιβύη και ακολούθησε τη γνωστή επικίνδυνη πορεία Α-ΒΑ νότια και πάνω από την Κρήτη προς το ΝΑ Αιγαίο παρουσιάζοντας το μέγιστο της ενίσχυσής του ακριβώς πάνω από το νησί (987 ΗΡ παρατηρήθηκαν στα Χανιά το πρωί, παρουσιάζοντας πτώση 26 ΗΡ σε 22 ώρες (!) ενώ στο Ηράκλειο καταγράφηκε πίεση 992,2 ΗΡ) προκάλεσε καταρρακτώδεις βροχές και γενικευμένη ανεμοθύελλα με έντονη πλημμυρίδα και θαλασσοταραχή. Η κακοκαιρία με ΒΑ ανέμους 100 χιλ/ώρα και πλημμύρες ήταν έντονη από τη Σικελία μέχρι τη ΝΑ Κρήτη και Ν-ΝΑ ανέμους σε όλη την Ανατολική Μεσόγειο, φαίνεται όμως ότι περισσότερο επλήγη η Δυτική Κρήτη. Οι βροχές προκάλεσαν γενικευμένες πλημμύρες στις δυτικές συνοικίες των Χανίων (Βαρούσι, Νέα Χώρα, που εκκενώθηκαν από τις Αρχές), τις νότιες, τη Σούδα (η οποία μετατράπηκε σε λίμνη από τις βροχές αλλά και από την άνοδο της στάθμης της θάλασσας, πλημμύρισε και ο Ρ.Σ.) κλπ και λιγότερο εντός πόλεως, αλλά και στις λοιπές βόρειες επαρχίες του νομού. Στις Καλύβες πνίγηκαν τρείς άνθρωποι από το ποτάμι, το οποίο μαζί με δένδρα κλπ μετέφερε και τόνους χαλάζι. Εσπασε το φράγμα της Αγιάς και σταμάτησε η ηλεκτροδότηση της πόλης, πλημμύρισαν και όλοι οι ποταμοί και χείμαρροι. Εξαιτίας της θύελλας έπεσαν εκατοντάδες δένδρα στην ευρύτερη περιοχή των Χανίων, από τα οποία πολλά αιωνόβια, υπέστησαν αληθινή εκατόμβη τα αστικά και περιαστικά άλση και πάρκα (Νέα Χώρα, Δικαστήρια, Δημοτικός Κήπος, Προφήτης Ηλίας, Νεκροταφείο όπου καταστράφηκαν και πολλοί τάφοι) και οι δενδροστοιχίες των δρόμων, οι οποίοι συχνά αποκλείστηκαν, όπως – ιδίως – της Σούδας και του παραλιακού προς Κίσσαμο, όπου έπεσαν όλες οι πολύχρονες λεύκες. Υπέστησαν ζημίες οι στέγες στην πόλη και στα κυριότερα δημόσια κτίρια, η λειτουργία των οποίων διακόπηκε για πολλές ημέρες (Αγορά, Νομαρχία, Εφετείο, Γυμνάσια κ.ά). Η θαλασσοταραχή, που υπήρξε ίδιας σχεδόν σφοδρότητας με εκείνη της 21-22 Φεβρουαρίου 1940 και δεν επαναλήφθηκε έκτοτε μέχρι σήμερα (2010), κατέστρεψε το λιμάνι, ναυάγησαν όλα τα πλωτά που βρίσκονταν σ’αυτό, ανασκάφηκε η προκυμαία σε όλο σχεδόν το μήκος της, παρασύρθηκε η γωνία του φρουρίου Φιρκά μαζί με τον τεράστιο προστατευτικό ογκόλιθο πολλών τόνων και τη μαρμάρινη αναμνηστική πλάκα που είχε τοποθετηθεί εκεί από την ένωση της Κρήτης με την Ελλάδα (1913 !), υπέστη ζημίες ο λιμενοβραχίονας, καταστράφηκαν τελείως σχεδόν όλα τα καταστήματα στην προκυμαία όπως και το Λιμενικό Περίπτερο, τα απόνερα μάλιστα έφθασαν μέχρι μπροστά στο Μουσείο. Εξαιτίας της θαλασσοταραχής και της έκτακτης πλημμυρίδας υπέστησαν διάβρωση οι ακτές ακόμα και στη Σούδα η οποία πλημμύρισε και από τη θάλασσα, έπεσαν δώδεκα (12) σπίτια και καταστήματα στην παραλία των Καλυβών και στην Αλμυρίδα που υπέστησαν τη μεγαλύτερη καταστροφή στην ιστορία τους, πλημμύρισε δε ολόκληρη η παραλιακή περιοχή του κόλπου Χανίων όπου υπέστησαν ζημίες κτίσματα και πάσης φύσεως παραλιακές εγκαταστάσεις από Καστέλλι Κισσάμου μέχρι Ηράκλειο, μεταξύ των οποίων όλα τα παραλιακά κέντρα, ιδίως των Χανίων όπως η Χονολουλού. Η θαλασσοταραχή κατέστρεψε μέρος και του λιμανιού του Ρεθύμνου, ενώ στο Ηράκλειο όπου τα τεράστια κύματα έφθαναν, κατά τον τοπικό τύπο, μέχρι τη μέση του λιμανιού και προκάλεσαν ζημιές στον λιμενοβραχίονα, παρέσυραν τρία άτομα από πλοίο που είχε αγκυροβολήσει κοντά στον λιμενοβραχίονα τα οποία και πνίγηκαν. Η επαρχία Κυδωνίας κηρύχθηκε από τη Χούντα σε «κατάσταση τοπικής συμφοράς μεγάλης εκτάσεως» και έκτακτη βοήθεια δόθηκε ειδικά για το λιμάνι (αν θυμάμαι καλά 300.000 δρχ της εποχής). Το 24ωρο ύψος βροχής στα Χανιά ανήλθε σε 136 χιλ. Ο άνεμος ήταν έντονα ριπαίος και όχι συνεχής, το ΠΒΚ κατέγραφε ριπές έως 65 κ το πρωί έως το μεσημέρι της 29ης.
Την 12-2-1969 οι Δυτικοί άνεμοι στα Χανιά έφθασαν πάλι τα 100 χιλ/ώρα, ελάχιστες όμως οι βροχές (5,9 χιλ).
Την 22-2-1970 σημειώθηκε θερμοκρασία 0 β.κ. στα Χανιά, ενώ την 1-2-1971 1,1 β.κ.
Το πενθήμερο 3 έως 7 Φεβρουαρίου 1971 συνεχής ισχυρή κυκλωνογένεση στην Ανατολική Μεσόγειο - Κρήτη σε συνδυασμό με υψηλές πιέσεις προκάλεσε έντονη κακοκαιρία με πολυήμερες ραγδαίες βροχές, πλημμύρες σε αρκετά μέση και κυρίως στη Σούδα, εκτεταμένες κατολισθήσεις στο νησί και σφοδρή θαλασσοταραχή με ζημιές. Γενικά ο μήνας υπήρξε πολύ υγρός, με βροχές σχεδόν κάθε μέρα.
Την 15-2-1973 οι ΝΑ άνεμοι έφθασαν τα 111 χιλ/ώρα Χανιά, λιγότερο στο Ηράκλειο, το ίδιο περίπου την 19-20/2/1974 και την 8 (Δυτικοί) και 17-2-1975.
Την 9 και 10-2-1976 σημειώθηκε θερμοκρασία 0 β.κ. Χανιά (2 και 3 β.κ. Ηράκλειο αντίστοιχα), ενώ η τιμή βροχόπτωσης των 259.08 χιλ που αναφέρεται για το Ηράκλειο την 3-2-1976 δεν είναι ακριβής.
Την 12-2-1978 102 χιλ/ώρα Ηράκλειο (νότιοι)
Την 5-2-1979 το ίδιο στο Ηράκλειο (επίσης με νότιο)
Την 19-2-1980 σημειώθηκε θερμοκρασία 0 β.κ. στα Χανιά, μεγάλη διαφορά σε σχέση με το Ηράκλειο.
Την 5-2-1982 102 χιλ/ώρα Ηράκλειο με βόρειους ανέμους ενώ την 25 120 χιλ/ώρα με νότιους.
Ο Φεβρουάριος 1983 υπήρξε αξιοσημείωτος, ιδίως για την Ανατολική Κρήτη : Κατ'αρχήν ήταν εξαιρετικά ανεμώδης στο Ηράκλειο : Ο άνεμος έφθασε ή ξεπέρασε τα 100 χιλ/ώρα σε έξη ημέρες, την 5η (110.7 με ΒΔ άνεμο), την 8η (120,2 με 96,1 χιλ/ώρα μέση δύναμη, με νότιο), την 10η (123,7 χιλ πάλι με νότιο), την 11η (100 χιλ πάλι με νότιο) την 18η (109 χιλ με βόρειο) και την 24η (103,5 πάλι με βόρειο), ενώ αρκετές άλλες ημέρες πλησίασε τις εντάσεις αυτές. Ο Μ.Ο. των μέσων εντάσεων παρατήρησης υπήρξε πρωτοφανής : 53,8 χιλ/ώρα, καμία σχέση με τα Χανιά. Επίσης την 18η και 20η η θερμοκρασία στο Ηράκλειο κατέβηκε στους 0 β.κ. (ρεκόρ Φεβρουαρίου, όχι όμως και έτους) ενώ στα Χανιά στους 0,2 β.κ. (το ίδιο περίπου επί τρείς ημέρες). Τέλος, τη νύκτα της 19/20 του μήνα σημειώθηκαν τελείως ασυνήθιστες χιονοπτώσεις (και) στην περιοχή του Ηρακλείου, οπότε σημειώθηκε χιονόστρωση αρκετών εκατοστών ακόμη και πάνω στις βάρκες στο λιμάνι της πόληςΗρακλείου και στη νήσο Ντία που εμφανίστηκε κατάλευκη. Ζημίες στην κτηνοτροφία στην Ανατολική Κρήτη.
Την 6-2-1984 σημειώθηκαν ραγδαίες βροχοπτώσεις στη δυτική Κρήτη : 115 χιλ. στα Χανιά, κατολισθήσεις σε πολλά σημεία, ενώ μεγάλες ζημίες σημειώθηκαν μέσα και γύρω από το Ρέθυμνο, ιδίως ανατολικά της πόλης. Επίσης την 9η οι νότιοι άνεμοι στο Ηράκλειο έφθασαν τα 103,5 χιλ/ώρα.
Την 25-2-1985 κύμα ψύχους που έφερε τα χιόνια παροδικά μέχρι τις νότιες περιοχές του νησιού..
Και ο Φεβρουάριος 1986 υπήρξε ανεμώδης : Την 1 και 19η 102 και 140 χιλ/ώρα (94,6 χιλ/ώρα μέση δύναμη παρατήρησης) αντίστοιχα με νότιους ανέμους. Η δεύτερη τιμή είναι η μεγαλύτερη επίσημη που έχει καταγραφεί στα μετεωρολογικά αρχεία της βόρειας Κρήτης, σημειώθηκε δε με ανέφελο ουρανό («λευκόνοτος»). Σημαντικές ζημίες στην πόλη σε στέγαστρα, δένδρα, πινακίδες, ακόμη και σε τζαμαρίες.
Την 2-2-1987 σημειώθηκαν πλημμύρες στο Ρέθυμνο.
Την 15-2-1988 άνεμοι περίπου 100 χιλ/ώρα στα Χανιά, με ΒΑ άνεμο. Λόγω της ισχυρής θαλασσοταραχής πνίγηκε ένα άτομο στην δυτική προκυμαία του λιμανιού της πόλης.
Την 25-2-1989 νότιοι άνεμοι έως 102 χιλ/ώρα στο Ηράκλειο, έπληξαν μάλιστα όλη την Κρήτη και συνοδεύτηκαν από έντονο νέφος σκόνης.
Την 28-2-1990 σημειώθηκε θυελλώδης Δ/ΒΔ άνεμος στο νησί, με το τελευταίο από τη σειρά των ισχυρών βαρομετρικών χαμηλών που σάρωσαν τη ΒΔ Ευρώπη : Στο Ηράκλειο σημειώθηκε ριπή 102 χιλ/ώρα και πολλές ζημίες σε τζάμια και τηλεοράσεις παρατηρήθηκαν, στα Χανιά (αεροδρόμιο) ο άνεμος έφθασε τα 118,3 χιλ/ώρα. Δεκάδες δένδρα ξεριζώθηκαν σε όλο το νησί. Αλλά και την 11 και 14 άνεμοι σχεδόν 100 χιλ/ώρα στα Χανιά, στην πρώτη περίπτωση από Β και στη δεύτερη πάλι από Δ.
Ο Φλεβάρης 1992 υπήρξε δριμύς, με διαδοχικά κύματα ψύχους, την 23η η θερμοκρασία η θερμοκρασία στο Ηράκλειο έπεσε στους 2 β.κ., ενώ την 22-23 στα Χανιά στους μόλις 0 β.κ. Την 1 και 2 του μήνα έπεσαν άφθονα χιόνια σε πολύ χαμηλό υψόμετρο σε όλο το νησί, αποκλείστηκαν πολλοί δρόμοι, ιδίως στα Δυτικά. Στα Χανιά χιόνισε στο ακρωτήρι Σπάθα και τοπικά στο Ακρωτήρι, ενώ χιόνισε στη Ρογδιά Ηρακλείου. Την 20 έως 25 τρία διαδοχικά κύματα χιονοκακοκαιρίας (20-21, 23 και 24-25) με χιόνια πάλι μέχρι πολύ χαμηλό υψόμετρο ιδίως στο δεύτερο κύμα (π.χ. Χανιά χιόνισε πάλι στο Ακρωτήρι, στο Ηράκλειο πάλι Ρογδιά κλπ). Σφοδρές χαλαζοθύελλες με ριπαίους ανέμους και καταιγίδες. Διακόπηκαν όλες οι επαρχιακές συγκοινωνίες, ζημίες από τα φαινόμενα σε όλο το νησί. Στην δεύτερη κακοκαιρία σκεπάστηκε από το χιόνι ολόκληρη η πεδιάδα της Μεσσαράς (λέγεται ότι ήταν η πρώτη φορά από το 1926).
Την 19-2-1993 έπεσαν 103 χιλ βροχής στα Χανιά.
Την 6-2-1994 στο Ηράκλειο οι νότιοι άνεμοι ξεπέρασαν τα 100 χιλ/ώρα (92 χιλ μέση δύναμη παρατήρησης).
Άνομβρος ο Φεβρουάριος 1995 στο Ηράκλειο, με 16,25 χιλ
Την 7 και 8 Φεβρουαρίου 1996 σημειώθηκε σφοδρότατη θαλασσοταραχή στις νότιες ακτές του νησιού, με εξαιρετικά βαθύ β.χ. (980 ΗΡ) νότια της Κρήτης (!). Παρασύρθηκαν παραλιακά κτίσματα, ζημίες σε σκάφη και λιμενίσκους, κατώτερη πάντως σε δύναμη εκείνης της 11-12-1988. Επίσης την 29-2ου ραγδαίες βροχές ιδίως στη Δυτική Κρήτη, πλημμύρες στη Σούδα όπου και ζημιές.
Την 21-2-1997 σφοδρότατοι ΒΒΔ άνεμοι στη νότια Κρήτη, ζημίες σε Βιάννο, Ψαρή Φοράδα, Αρβη κλπ, παρασύρθηκαν θερμοκήπια θερμοσίφωνες, αλλά ακόμη και αυτοκίνητα !, διακοπές στα δίκτυα. Σημειώθηκαν επίσης χιονοπτώσεις και χαλαζοπτώσεις.
Ανομβρος και ο Φεβρουάριος 1998 για το Ηράκλειο, με μόλις 6,6 χιλ ενώ στα Χανιά έπεσαν ακόμα λιγότερες βροχές (4,82 χιλ, ρεκόρ ανομβρίας μηνός).
Την 19/20-2-2001 κύμα ψύχους με χιόνια μέχρι τα ημιορεινά, ενώ την 26η ζημίες με Ν/ΝΔ ανέμους σε όλο το νησί που ανέβασαν τη θερμοκρασία σε πολύ υψηλά επίπεδα για την εποχή (26 β.κ. που είναι το ρεκόρ για Φεβρουάριο αλλά σημειώθηκε και σε άλλες περιπτώσεις).
Ο Φεβρουάριος 2002 υπήρξε ξηρός για όλους τους σταθμούς της βόρειας Κρήτης : 15,23 χιλ στο Ηράκλειο, 21,85 χιλ στα Χανιά.
Αντίθετα ο Φεβρουάριος 2003 υπήρξε πολύ υγρός και ψυχρός : Ως προς τις βροχές, για τα Χανιά υπήρξε ο πλέον πολύομβρος μετά τον καταστροφικό Φεβρουάριο 1949, με 309,13 χιλ, ενώ στο Ηράκλειο έπεσαν 165 χιλ. που μάλλον είναι ρεκόρ μήνα. Υπήρξε επίσης σε μέσες θερμοκρασίες και πολύ ψυχρός και μάλιστα φαίνεται ότι ήταν ο πιο ψυχρός από τον Φεβρουάριο 1929, ξεπερνώντας ίσως και εκείνον του 1992 (βλ. παραπάνω, σχόλια Λαγουβάρδου στα Μηνιαία Δελτία του meteo.gr για τον μήνα αυτό), ενώ την 24η σημειώθηκε θερμοκρασία 2,6 β.κ. στο Ηράκλειο και 0 β.κ. στα Χανιά. Κατά τα λοιπά, οι κακοκαιρίες ακολούθησαν την ακόλουθη πορεία : Την 5/2ου σημειώθηκε σφοδρός νότιος άνεμος, ιδίως στην ανατολική Κρήτη, με ζημίες σε δένδρα και ένα τραυματισμό από πτώση δένδρου. Την 12η πολύωρες έως πολυήμερες ραγδαίες βροχές σε ολόκληρο το νησί, ζημίες από κατολισθήσεις και πλημμύρες ιδίως στο οδικό δίκτυο και περισσότερο στη Δυτική Κρήτη. Την 19-19η ακόμα εντονότερες βροχοπτώσεις, γενικευμένες ζημίες στο οδικό δίκτυο όλου του νησιού, ένας νεκρός από κατολισθήσεις στο νομό Ρεθύμνου, ισχυρή θαλασσοταραχή. Τέλος την 19 έως 26 του μήνα εξακολουθητική κακοκαιρία με σχεδόν συνεχείς χιονοπτώσεις, ιδίως την 21η και την 24-25η , μέχρι πολύ χαμηλό υψόμετρο (Ρογδιά, Κουλούκουνας, Μαλάξα) με τα χιόνια να διατηρούνται για πολλές ημέρες και χαμηλές θερμοκρασίες (βλ. παραπάνω), ενώ κατά την τελευταία κακοκαιρία επικράτησαν και ισχυρότατοι Β. άνεμοι, ιδίως στα ανατολικά του νησιού. Αποκλείστηκαν πολλά χωριά, έκλεισαν σχολεία, επιτάθηκαν οι ζημίες από τις κατολισθήσεις ιδίως στους επαρχιακούς δρόμους.
Η ιστορική χιονιά της 13-15 Φεβρουαρίου 2004 είναι νωπή στη μνήμη όλων μας : Κατ’αρχήν τα χιόνια έφθασαν μέχρι τις νότιες ακτές του νησιού, ακόμα και σε απάνεμα σημεία, αλλά και στα περισσότερα βόρεια παράλια – τουλάχιστον της Δυτικής και Κεντρικής Κρήτης : Μέσα στα Χανιά το χιόνι έφθασε τα 5-8 εκ, ύψος που παρατηρήθηκε για πρώτη φορά από τον Φλεβάρη 1956 και μάλιστα διατηρήθηκε για 24 ώρες περίπου, χιόνισε και στις πόλεις Ρεθύμνης και Ηρακλείου, έσπασαν δένδρα και στις πόλεις και πάρα πολλά στο εσωτερικό του νησιού, οι οδικές συγκοινωνίες στο οποίο διακόπηκαν όλες (ακόμα και η «Εθνική» οδός). Οι τρεις δυτικοί νομοί κηρύχθηκαν σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης, τεράστιες οι ζημίες στη γεωργία, ένας νεκρός στη Βιάννο, έκλεισαν τα δύο αεροδρόμια του νησιού, διακοπές στα δίκτυα. Ακολούθησαν χαμηλές θερμοκρασίες-ρεκόρ κατά το τριήμερο : Στο Ηράκλειο 0, - 0,8 και -0,4 β.κ. αντίστοιχα, στα Χανιά -1,0, -1,0 και 0 β.κ. αντίστοιχα, ενώ στο Καστέλλι Πεδιάδος έως – 10 β.κ, ενώ τη νύκτα της 14/15 σημειώθηκε παγετός εξαιτίας του οποίου έκλεισαν πολλοί δρόμοι (μεταξύ αυτών και από αεροδρόμιο Ακρωτηρίου προς Χανιά) και καταστράφηκαν πολλά δένδρα πάσης φύσεως στο εσωτερικό του νησιού, περισσότερο μάλιστα στο νομό Ηρακλείου.
Την 3-8 Φεβρουαρίου 2005 παρατεταμένο κύμα ψύχους με χιόνι μέχρι χαμηλό υψόμετρο (π.χ. Ρογδιά) και χαλάζι στις παράλιες πόλεις, ενώ σημειώθηκαν θερμοκρασίες έως – 10 στο Λασήθι, οροπέδιο. Την 7η έπεσαν σχεδόν 100 χιλ στα Χανιά, ενώ την 14 και 15 του μήνα έπνευσαν Ν/ΝΑ άνεμοι 80-100 χιλιομέτρων σε όλο το νησί (π.χ. στο Ηράκλειο έφθασαν τα 102 χιλ/ώρα, μικροζημίες στα δίκτυα, τραυματίστηκε ένα άτομο, ανωμαλίες στο αεροδρόμιο). Μικροζημιές στη γεωργία, ενώ σφοδρή θαλασσοταραχή προκάλεσε ζημίες στις παραλιακές περιοχές της νότιας Κρήτης.
Την 6-8 Φεβρουαρίου 2006 συνεχείς ραγδαίες βροχές σε όλη την Κρήτη, μικροζημίες ιδίως στο ρέθιυμνο, κατολισθήσεις σε αρκετούς δρόμους ενώ πρόσκαιρα διακόπηκε η κυκλοφορία και στον κεντρικό άξονα. Ακολούθησαν πυκνά χιόνια, αποκλείστηκαν πολλοί δρόμοι στο εσωτερικό των νομών και αρκετά χωριά, χιόνι Μαλάξα και Ρογδιά, ψύχος έως 2 β.κ. στα παράλια. Την 14-15η οι χιονοπτώσεις επαναλήφθηκαν , ιδίως στην Κεντρική και ανατολική Κρήτη αυτή τη φορά. Τέλος την 23/24 του μήνα σφοδροί Ν/ΝΑ άνεμοι προκάλεσαν μικροζημίες και μέσα στις πόλεις της βόρειας ακτής (περ. 100 χιλ/ώρα Χανιά και Ηράκλειο, έσπασαν πολλά δένδρα στον Αποκόρωνα. Ακολούθησε πυκνό νέφος λεπτής άμμου με αποτέλεσμα να κλείσουν και τα δύο αεροδρόμια του νησιού για πολλές ώρες.
Την 2-2-2007 σημειώθηκε ξηρό κύμα ψύχους που όμως προκάλεσε σφοδρή θύελλα στη ΝΑ Κρήτη και ιδιαίτερα στη Βιάννο, όπου προκλήθηκαν εντυπωσιακές ζημίες σε δένδρα, στέγες, βαρειά αντικείμενα κλπ). Τέλος την 4-5 του μήνα έπεσαν χιόνια μέχρι χαμηλό υψόμετρο.
Τελειώνοντας θα επισημάνομε ότι ο μήνας αυτός παρουσιάζει συνήθως έξαρση των έντονων φαινομένων στις αρχές του τρίτου 10ημέρου, οι δε τελευταίες μέρες του είναι, μαζί με τις πρώτες μέρες του Μαρτίου, οι πιο ανεμώδεις.
Καλή τύχη για φέτος. Είμαι και εγώ ανάμεσα σ’αυτούς που βρίσκουν κάποιες ομοιότητες με τον Φλεβάρη 2003 (οι βροχές που έρχονται θα πρέπει να είναι ραγδαιότατες στα ημιορεινά της Δυτικής ιδίως Κρήτης, η προβλεπόμενη διάταξη των συστημάτων αυτή τη στιγμή ευνοεί έντονα φαινόμενα εκεί).
Ευχαριστώ για την υπομονή. Και εγώ κουράστηκα για τον Φλεβάρη, αλλά τον αγαπώ πολύ. Εξάλλου είναι η τελευταία φορά. Ο Μάρτης είναι άγριος αλλά η ύλη λιγότερη.
Γιώργος Στυλιανάκης
Ο Φεβρουάριος 1902 υπήρξε άνομβρος, με ισχυρούς ξηρούς νότιους ανέμους, πρώτες βροχές έπεσαν μόνο την 23-25 του μήνα (με το νέο ημερολόγιο).
Αντίθετα ο Φεβρουάριος 1903 πέρασε με συνεχείς ισχυρές βροχές και πολύ ψυχρός.
Την 20η και 27η 1ου (= 2 και 9 Φεβρουαρίου) 1911 σφοδρές χιονοπτώσεις προκάλεσαν πολλές ζημίες στο νησί (ελιές, κτηνοτροφία) και διακοπή επικοινωνιών για μέρες. Στην πρώτη από τις δύο αυτές κακοκαιρίες το ακρωτήρι Σπάθα (Ροδωπού) «καλύπτεται από χιόνας, από ετών» (ημερολόγιο Σ. Κουρκούτη, Λιμενάρχου Χανίων, η επόμενη φορά που το φαινόμενο παρατηρήθηκε πάλι ήταν τον Φεβρουάριο 1928). Στην δεύτερη περίπτωση φαίνεται ότι χιόνισε και μέσα στα Χανιά, τα χιόνια στις ημιορεινές περιοχές έφθασαν το 1,5 μέτρο, ενώ η κακοκαιρία αυτή συνοδεύτηκε από σφοδρή θαλασσοταραχή η οποία προκάλεσε ζημιές στην προκυμαία, ενώ ένα πλοίο βυθίστηκε στο λιμάνι του Ηρακλείου. Η κακοκαιρία αυτή υπήρξε πανελλήνια, στο δε Αιγαίο σημειώθηκαν θανατηφόρα ναυάγια.
Την 10-2-1913 (=23η του μήνα) σημειώθηκε εξαιρετικής έντασης θαλασσοταραχή, μετά από πολυήμερη κακοκαιρία. Θυελλώδης βόρειος άνεμος που άρχισε να πνέει από την 1η πρωινή ώρα κατέστρεψε τους φανούς του λιμανιού και στέγες και προκάλεσε έντονη τρικυμία ώστε κινδύνεψαν οι οικίες και τα καταστήματα της παραλίας και της προκυμαίας του λιμανιού. Ολόκληρη η επιφάνεια της προκυμαίας εξαφανίστηκε, αρκετά καταστήματα καταστράφηκαν ή τα εμπορεύματά τους παρασύρθηκαν, σε πολλά δε σημεία υπέστη ζημίες ή και παρασύρθηκε τοπικά ο λιμενοβραχίονας. Μεγάλες ζημίες στα πλοία στο λιμάνι που συγκρούονταν μεταξύ τους, ναυάγια όμως μεγάλων πλοίων δεν σημειώθηκαν. Διακόπηκαν οι τηλεγραφικές επικοινωνίες σε πολλά σημεία στου νησιού. Αφθονα χιόνια επίσης. Η τρικυμία αυτή περιγράφεται με γλαφυρότητα από τον τότε Λιμενάρχη Χανίων Στ. Κουρκούτη στο προσωπικό του ημερολόγιο (βλ. σχετικό πρόσθετο σχόλιο σε συνέχεια, για όποιον θέλει να αφιερώσει περισσότερη ώρα). Και την 17 και 18 του μήνα (= αρχές Μαρτίου πλέον) σημειώθηκαν θύελλες εκ Β.).
Την 11/12η Φεβρουαρίου (= 24/25η) 1918 σημειώθηκε πάλι ισχυρή θαλασσοταραχή, ένα ιστιοφόρο καταστράφηκε στο λιμάνι, πολλά άλλα πλοία υπέστησαν ζημίες.
Την 12-13 Φεβρουαρίου 1921 (= 25-26/2ου) ενέσκηψε απότομα δριμύ ψύχος (θερμοκρασία έως 0 β.κ. στα παράλια), με συνεχείς χιονοπτώσεις.
Την 25-1ου (= 7-2ου) 1922 όλη την ημέρα σημειώθηκε ανεμοθύελλα εκ ΝΑ, η σφοδρότερη από το έτος 1892. Αρκετά μεγάλα και πολυετή δένδρα έπεσαν μέσα στα Χανιά, παράθυρα παρασύρθηκαν, ζημίες σε στέγες, ελαιώνες, έπεσαν ακόμα και τοίχοι, ενώ αρκετά ιστιοφόρα εξώκειλαν ή υπέστησαν ζημίες μέσα στα λιμάνια Σούδας και Χανίων.
Την 15-2-1926 ραγδαίες βροχές (περίπου 100 χιλιοστά στα Χανιά).
Την 8-12 Φεβρουαρίου 1927 κύμα ψύχους, για λίγο χιόνια και μέσα στις πόλεις περί το τέλος της κακοκαιρίας αυτής. Ζημίες στην κτηνοτροφία.
Ο Φεβρουάριος 1928 υπήρξε πολύ άσχημος : Ηδη από την 4 έως την 8η άφθονα χιόνια στο νησί. Την 11η πλημμύρισε ο Κλαδισσός και άλλα ποτάμια του νησιού, δύο γέφυρες παρασύρθηκαν στην Κίσσαμο. Όμως ειδικά από την 21η έως την 27η βαρύς χειμώνας, με δριμύ ψύχος (έως 0,6 β.κ. στα Χανιά) και συνεχείς χιονοπτώσεις σε όλο το νησί, ιδίως μετά την 23 οπότε κόπασαν οι άνεμοι. Καλύφθηκαν τα πάντα στους νομούς Χανίων και Ρεθύμνης, ειδικά στο νομό Χανίων τα ακρωτήρια Σπάθα και Ακρωτήρι, καθώς και τα υψώματα γύρω από την πόλη, την δε 26 χιόνισε μέσα στην πόλη και μάλιστα στην περιοχή του Προφήτη Ηλία για ολόκληρο το 24ωρο (σύμφωνα με τον παρατηρητή του Μ.Σ. Χανίων). Χαλαζόπτωση ή χιονοχάλαζα κάθε μέρα στα Χανιά από 21 έως 27. Το χιόνι στη Μαλάξα έμεινε μέχρι την 9 Μαρτίου, στη Σπάθα μέχρι την 1η Μαρτίου. Καταστροφικές χιονοπτώσεις στον Αποκόρωνα και στις Βρύσες (όπως συνέβη το 2004). Πολυήμερη διακοπή συγκοινωνιών με την ύπαιθρο (μέχρι την 9η Μαρτίου), χιόνια έως 3,5 - 4 μ. στο Ασκύφου, 1 μ. στους Λάκκους, 1,5 μ. στα Ανώγεια, στα Σφακιά οι κάτοικοι αποκλείστηκαν μέσα στα σπίτια τους για μέρες. Διατάχθηκε η συνδρομή του Στρατού σε όλο το νησί. Μεγάλες ζημίες στη γεωργία και ιδίως κτηνοτροφία που αποδεκατίστηκε, ιδίως στις επαρχίες των Χανίων και στον Μυλοπόταμο. Στην αρχή της εξαιρετικής αυτής χιονοκακοκαιρίας επικράτησε και έντονη θαλασσοταραχή.
Οσο για τον Φεβρουάριο 1929 αυτός υπήρξε ακόμα βαρύτερος στο νησί, όπως και σε ολόκληρη την ευρύτερη περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου (π.χ. πάγωσε ο Βόσπορος, βλ. http://potekaneistipota.blogspot.com/2007_11_01_archive.html, Θερμαικός εν μέρει, βλ. εφημερίδα ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ της εποχής εις http://www.nlg.gr/digitalnewspapers/ns/main.html, πρβλ. και συγκριτικά σχόλια Λαγουβάρδου στο http://www.meteo.gr/newsDetails.asp?NewsID=71 για τον Φεβρουάριο 2003 όπου αναφέρει ότι ήταν μαζί με εκείνον του 1929 ο πιο κρύος των 105 χρόνων για την Αττική). Ετσι : Από 1 έως 4 συνεχείς χιονοπτώσεις και ψύχος. Τα πάντα σκεπάζονται από χιόνια, μέχρι (πάλι) τα ακρωτήρια Ροδωπού και Ακρωτήρι, ενώ την 4η χιόνισε για 2 ώρες και μέσα στα Χανιά (σύμφωνα με τον παρατηρητή του Μ.Σ. Χανίων). Οι οδικές και τηλεγραφικές επικοινωνίες μεταξύ Χανίων και λοιπής Κρήτης αλλά και με τις επαρχίες διακόπηκαν. «Αφόρητο» ψύχος σε όλο το νησί (0 β.κ. στην πόλη των Χανίων). Σοβαρότατες ζημίες ιδίως στα Χανιά και το Λασήθι, από φαινόμενα που χαρακτηρίστηκαν τα εντονότερα σε όλη τη χώρα. Στους Λάκκους το χιόνι έφθασε το 1,80 μ, στο Ασκύφου τα 4 μ., στο Θέρισο τα 2 μ, στην Κίσσαμο τοπικά αναφέρθηκαν (ίσως υπερβολή του Τύπου) χιόνια μέχρι 6 μέτρα !. Βαρύ πλήγμα στη γεωργία και κτηνοτροφία. Αποκλείστηκαν τελείως και για ημέρες οι ορεινές επαρχίες των Χανίων όπως και όλα τα ορεινά χωριά του νησιού. Ζητήθηκε Κυβερνητική αρωγή και οργανώθηκαν συνεργεία για τη διάσωση των κατοίκων. Χιονοθύελλα στην Πεδιάδα Ηρακλείου αλλά ιδίως στο Λασήθι, όπου επίσης αρκετά μέτρα χιόνι, οι επικοινωνίες διακόπηκαν ακόμα και μεταξύ των σπιτιών. Επίσης πλημμύρες στα ποτάμια παρέσυραν περί τα 3.000 δένδρα, έπεσαν σπίτια, σημειώθηκαν δε θάνατοι από την κακοκαιρία. Η καταστροφή υπήρξε κατά τόπους ολοκληρωτική. Και δεν τελειώσαμε εκεί :
Την 19η του μήνα επικράτησε ισχυρή θαλασσοταραχή, ένα ατμόπλοιο εξώκειλε μέσα στο λιμάνι Χανίων. Νέες χιονοπτώσεις επέτειναν τα προβλήματα από τις προηγούμενες, ιδίως στο Λασήθι και στα ορεινά του νομού Χανίων. Χιόνισε πάλι μέχρι πολύ χαμηλό υψόμετρο. Μέχρι την 22η συνεχίστηκαν ραγδαίες βροχές. Από 22 έως 24 του μήνα επικράτησε νέα σφοδρότερη κακοκαιρία, με άλλη μορφή, που έπληξε ιδίως τη δυτική Κρήτη. Ακόμη ισχυρότερες βροχές προκάλεσαν πλημμύρες στον Κερίτη, στον Πλατανιά και στον χείμαρρο στις Καλύβες. Πάλι έπεσαν άφθονα χιόνια που απομόνωσαν τελείως τα ορεινά τμήματα όλων των επαρχιών, π.χ. στο Ασκύφου πάλι 3 μ χιόνι. Διακόπηκαν όλες ανεξαιρέτως οι συγκοινωνίες της πόλης Χανίων. Κυρίως όμως επικράτησε ανεμοθύελλα, η οποία προκάλεσε σοβαρές ζημίες στις δενδροφυτείες της πόλης και της υπαίθρου, παρέσυρε τηλεγραφικούς στύλους και κεραμίδια και έσπασε τα τζάμια ιδίως στα παραλιακά σπίτια καθώς και τους φανούς των δρόμων, έριξε τηλεφωνικά καλώδια και διέκοψε τις τηλεπικοινωνίες. Σημειώθηκε η ισχυρότερη θαλασσοταραχή από το 1913 και μέχρι το 1940, μεγαλοπρεπής, η οποία έπληξε όλα τα παράλια της Βόρειας Κρήτης. Στα Χανιά παρασύρθηκε η γωνία του φρουρίου Φιρκάς με το από πολλών ετών προστατευτικό πρόχωμα, πλημμύρισε το φρούριο που τότε χρησιμοποιούνταν σαν φυλακή και οι φυλακισμένοι μεταφέρθηκαν εσπευσμένα στα Δικαστήρια, ένα αυτοκίνητο (!) παρασύρθηκε, ανασκάφηκε η προκυμαία και ένα τμήμα της μπροστά στο τελωνείο παρασύρθηκε τελείως, βράχοι ολόκληροι αποσπάστηκαν μέχρι τα μέσα της πλατείας Λουμπάνσκι, τα κύματα προκάλεσαν ζημίες σε όλα τα καταστήματα του λιμανιού και του Κουμ Καπί, όπου έπεσε και ένα σπίτι, επτά ιστιοφόρα και πολλές φορτηγίδες κλπ βυθίστηκαν ή εξώκειλαν μέσα στο λιμάνι. Η πόλη νεκρώθηκε, ενώ οι ζημίες υπολογίστηκαν σε 1 εκατ. δρχ της εποχής. Στην Αθήνα οι άνεμοι έφθασαν τα 35 m/sec (= 126 χιλ/ώρα). Σύμφωνα με τον παρατηρητή του Μ.Σ. Χανίων «2 ατμόπλοια προσάραξαν, ιστιοφόρα βυθίστηκαν εντός του λιμένος».
Την 7-2-1932, αποκορύφωμα κύματος ψύχους που είχε ενσκήψει στο νησί από την 23 Ιανουαρίου χωρίς διακοπή, χιόνισε μέσα στην πόλη των Χανίων επί 40’ συνολικά (σύμφωνα με τον παρατηρητή Μ.Σ.). Την επομένη ημέρα (8-2-1932), με θερμοκρασία νωρίς το πρωί – 1 β.κ. (απόλυτο ρεκόρ ελαχίστης για την πόλη, που ωστόσο παρατηρήθηκε και σε άλλες ημερομηνίες, τελευταία την 13-2-2004), παρατηρήθηκε το εξαιρετικά σπάνιο φαινόμενο της παγοποίησης στάσιμων υδάτων μέσα στα Χανιά (σχηματίστηκαν κρύσταλλοι, μάλιστα κατά τον παρατηρητή Μ.Σ. το φαινόμενο παρατηρήθηκε ακόμα και σε θαλάσσια ύδατα !;). Μεγάλες ζημίες στα εσπεριδοειδή. Σχεδόν ολόκληρος ο μήνας πέρασε με κακό καιρό.
Την 14 έως 15 Φεβρουαρίου 1934 όμοια χιονοκακοκαιρία : Φαίνεται ότι έπεσαν πάλι χιόνια μέσα στα Χανιά (σύμφωνα με τον παρατηρητή του Μ.Σ. Χανίων «αραιές νιφάδες το απόγευμα της 15ης και εκ νέου τη νύκτα και το πρωί της επομένης»). Σύμφωνα με ορισμένες εφημερίδες έπαιζαν χιονοπόλεμο στους δρόμους. Το σίγουρο είναι ότι τα χιόνια στα ορεινά και ημιορεινά χωριά ανήλθαν σε καταστροφικό ύψος (μέχρι 3 μ. Ασκύφου, 6 μ. στα ορεινότερα) και έσπασαν πάρα πολλά δένδρα.
Την 2-2-1935 πάλι ο παρατηρητής του Μ.Σ. αναφέρει χιόνι στην πόλη επί 35 μάλιστα λεπτά. Δεν βρέθηκαν όμως πληροφορίες στον Τύπο. Τέλος, την 13η έπεσε κεραυνός μέσα στην πόλη (οδός Κισσάμου) με μικροζημίες.
Την 11/12-2-1936 σημειώθηκε μια από τις σφοδρότερες ανεμοθύελλες με Δ-ΝΔ αρχικά και ΔΒΔ άνεμο στη συνέχεια, η οποία έπληξε όλη τη χώρα και στη συνέχεια και την Κρήτη. Ξεριζώθηκαν ή έσπασαν πολλά δένδρα στην πόλη και ιδίως στις δυτικότερες επαρχίες, παρασύρθηκαν κεραμίδια και έπεσαν ερείπια στην πόλη των Χανίων, όπου διακόπηκε το ηλεκτρικό ρεύμα. Οι ζημιές στο Ηράκλειο υπήρξαν μεγαλύτερες, υπέστησαν ζημίες ακόμα και σπίτια ιδίως στην περιοχή Πόρου. Απομονώθηκε το νησί. Βαρειές χιονοπτώσεις στα ορεινά. Η κακοκαιρία αυτή στη βόρεια Ελλάδα αλλά και την Τουρκία θεωρήθηκε ιστορική, το β.χ. που υπήρξε ένα είδος μετεωρολογικής βόμβας δεν ακολούθησε την ίδια πορεία όπως στην πρόσφατη περίπτωση της 10-11-2007, αλλά κινήθηκε νοτιότερα και μέσα σε λίγες ώρες από τη Ν. Αδριατική βρέθηκε ανατολικά της Χίου (988 ΗΡ). Οι άνεμοι προκάλεσαν πολλές ζημιές στη Θεσσαλονίκη, στο ναό της Αγίας Σοφίας, στην Αγκυρα, στα νησιά κλπ.
Την 15-16/2/1937 αιφνίδια κακοκαιρία με σφοδρές καταιγίδες, μεγάλο χαλάζι, κεραυνούς και ισχυρό άνεμο, κατέστρεψε καλλιέργειες, φυτείες κάθε είδους και εσπεριδοειδή. Μεγάλες ζημίες στα γύρω χωριά των Χανιών, Λόγω πλημμύρας παρασύρθηκε μία γέφυρα στο Πατελάρι, πλημμύρισε ο Πλατανιάς, έπεσαν στύλοι, η Αγυιά διέτρεξε μεγάλο κίνδυνο. Ενα πλοίο ναυάγησε στο Ρέθυμνο.
Την 1-2-1938 παρατηρήθηκαν τρεις θαλάσσιοι σίφωνες έξω από τα Χανιά με κίνηση εξ Α προς Δ, ενώ την 4η έπεσε κεραυνός στην εκκλησία της Ευαγγελίστριας στην ίδια πόλη.
Την 21 και 22-2-1940 σημειώθηκε η χειρότερη θαλασσοταραχή στη δυτική ιδίως Κρήτη, η οποία χαρακτηρίστηκε από τους χρονικογράφους του έτους εκείνου σαν η μεγαλύτερη στην ιστορική μνήμη, που προκάλεσε απερίγραπτες ζημίες. Το βράδυ της 21 προς 22 του μήνα επικράτησε ισχυρή θύελλα με ΒΒΔ και βαθμιαία Β άνεμο («ισχυρά θύελλα μετά ζημιών, ισχυρή βρέχουσα ομίχλη σε ξηρά και θάλασσα», κατά τον παρατηρητή του Μ.Σ. Χανίων, ο οποίος της απέδωσε ισχύ 10 Β). Σύμφωνα με τον τοπικό Τύπο (εφημερίδα «Βήμα του Λαού», τη μόνη που κυκλοφόρησε επειδή τα πιεστήρια των υπόλοιπων βρίσκονταν στο λιμάνι Χανίων και καταστράφηκαν) παρασύρθηκαν στέγες, προσόψεις, μπαλκόνια, τζάμια, κεραμίδια, μεγάλο μέρος της στέγης της Δημοτικής Αγοράς, ξεριζώθηκαν πολλά δένδρα μέσα στην πόλη, κόπηκαν καλώδια. Τα σχολεία και καταστήματα δεν λειτούργησαν, η πόλη ερημώθηκε, οι κάτοικοι έμειναν άγρυπνοι. Καταστράφηκε ολόκληρη η προκυμαία του λιμανιού και έμεινε αδιάβατη μέχρι σχεδόν τα μέσα Μαρτίου, τεμάχια πολλών τόνων ρίχτηκαν στα καταστήματα του λιμανιού τα οποία επίσης καταστράφηκαν μαζί με τα εμπορεύματά τους, μερικά από τα οποία, όπως γράφτηκε, μεταφέρθηκαν από τα κύματα μέχρι μπροστά στη Μητρόπολη, στη μέση της οδού Χάληδων !. Καταστράφηκε τμήμα του λιμενοβραχίονα στα άλλα σημεία του οποίου δημιουργήθηκαν μεγάλα ρήγματα, παρασύρθηκε τμήμα του Φρουρίου Φιρκά, βυθίστηκαν όσα πλοία βρίσκονταν μέσα στο λιμάνι. Βυθίστηκε έξω από τα Χανιά το πλοίο ΚΑΡΑΒΙΑΣ, 400 τόννων, που είχε φύγει από το λιμάνι αλλά δεν πρόλαβε να πάει στη Σούδα και πνίγηκε όλο το πλήρωμά του από δεκατρία άτομα που εκβράστηκαν τις επόμενες ημέρες. Καταστράφηκαν οικίες και καταστήματα κατά μήκος ολόκληρης της παραλίας από Νέα Χώρα μέχρι Χαλέπα αλλά και σε όλη τη βόρεια ακτή, από Νωπήγεια (που παρασύρθηκαν ένα σπίτι και μια αποθήκη) και Πλατανιά (παρασύρθηκαν δέκα περίπου σπίτια) μέχρι Καλύβες. Γράφτηκε ότι χιλιάδες δένδρα ξεριζώθηκαν στην πόλη και στα περίχωρα, ιδίως στην επαρχία Κυδωνίας, και εν μέρει Κισάμου και Αποκορώνου, όπου έπεσαν περί τα 700. Αφθονα χιόνια έπεσαν, αποκλείστηκαν χωριά. Ένα πλοίο εξώκειλε στη Σούδα, όπου επίσης μεγάλες ζημίες. Χαρακτηριστικό της σφοδρότητας της τρικυμίας (που εξαιτίας του ναυαγίου έμεινε στη μνήμη των παλαιότερων κατοίκων σαν «η τρικυμία του Καραβία) ήταν ότι όλη η παραλία δυτικά της πόλης (σημερινή Χρυσή Ακτή) στρώθηκε από ψάρια παντός είδους, ενώ ογκώδη σιδερένια υπολείμματα πλοίου ανασύρθηκαν από τη θάλασσα και ρίχτηκαν μέχρι το μέσο της Πλατείας Λουμπάνσκυ (κάτω από το πρώην ΞΕΝΙΑ), για ημέρες δε σε όλο το μήκος των ακτών εκβράζονταν ιστοί και κομμάτια από ναυαγισμένα σκάφη. Μεγάλες ζημιές και στις ακτές καθώς και στα λιμάνια Ρεθύμνου (όπου πλημμύρισαν σπίτια σε βάθος εβδομήντα μέτρων από τη θάλασσα) και Ηρακλείου (όπου τεράστιοι ογκόλιθοι εκσφενδονίστηκαν στο φρούριο και έπεσαν στο λιμάνι). Εκκλήσεις στον Μεταξά για βοήθεια. Η θύελλα έπληξε όλη την περιοχή της ανατολικής Ελλάδας : Ετσι π.χ. στην Αττική έπεσαν 300 τσιμεντένιοι στύλοι ηλ. ρεύματος, στη Θερμή Λέσβου ξεριζώθηκε το μεγαλύτερο δέντρο του νησιού, ένα χιλιόχρονο κυπαρίσσι διαμέτρου 12,5 μέτρων, που ήταν ορατό από την Τουρκία (βλ. http://users.netonline.gr/costefan/lesvos7.htm)
Αρχές Φεβρουαρίου 1942 γίνονταν δεήσεις για να σταματήσουν οι συνεχείς βροχές !
Την 16-2-1946 δριμύς χειμώνας με βαρειές χιονοπτώσεις, ακόμα και στην παραλία (κατά τον παρατηρητή Μ.Σ. Χανίων χιόνισε στην πόλη Χανίων τόσο την 15η όσο και την 16η,. ενώ σύμφωνα με την εφημερίδα «Βήμα του Λαού» η πόλη σκεπάστηκε από χιόνι και χαλάζι μέχρι το ύψος των αστραγάλων, ενώ έπεσαν ερείπια από τα χιόνια (;). Μεγάλες ζημίες στη γεωργία, ιδίως ελαιόδενδρα.
Την 3 και 4-2-1949 η δυτική Κρήτη επλήγη από πρωτοφανείς βροχοπτώσεις (συνολικό ύψος διημέρου στα Χανιά 301 χιλ, από τα οποία 166,0 την 3η και 121,5 την 4η). Ηταν το απόλυτο ιστορικό ρεκόρ βροχής στην πόλη εντός 24 ωρών, σημειώθηκε επίσης το ρεκόρ μηνός με 318 χιλιοστά (309 χιλ. τον Φεβρουάριο 2003, αλλά στο Αεροδρόμιο, που βρίσκεται σε διαφορετικό υψόμετρο). Ο παρατηρητής του ΜΣ Χανίων την χαρακτηρίζει «σφοδρά κακοκαιρία μετά ζημιών» και παρατηρεί χαρακτηριστικά τα εξής : «Το πλεόνασμα εμετρήθη αφού ερρίφθη πάλιν εντός του βροχομέτρου, αφού τούτο εξεκενώθη εκ του ύδατος της πρώτης μετρήσεως, πληρωθέν». Η πόλη ερήμωσε και έμοιαζε με θάλασσα, έπεσαν 90 σπίτια, κυρίως παλιά, 100 κατέστησαν ακατοίκητα, τα «εντέκια» (περιμετρική τάφρος) πλημμύρισαν ώστε μπορούσαν να πλέουν βάρκες, επί ένα δε μήνα δημιουργήθηκε νότα της πόλης μια λίμνη (ονομάστηκε «λίμνη Τσόντου»), 180 άτομα έμειναν άστεγο, δρόμοι ανασκάφηκαν. Επίσης λόγω σφοδρών ανέμων έπεσαν πολλά μεγάλα δένδρα και μέσα στην πόλη (Κήπος, Δικαστήρια κλπ), βυθίστηκαν βάρκες. Σπίτια έπεσαν και στα χωριά της πεδινής Κυδωνίας, πλημμύρισαν όλοι οι ποταμοί, έπεσε η γέφυρα Πλατανιά, παρασύρθηκαν τεράστιες εκτάσεις από τον Ταυρωνίτη, ζημίες σε σπίτια στα χωριά της Κισσάμου όπου ξεριζώθηκαν εκατοντάδες δένδρα. Στο Σέλινο όμως η καταστροφή χαρακτηρίστηκε βιβλική (όπως και τον Δεκέμβριο 1929), αφού λόγω εκτεταμένων κατολισθήσεων, πνίγηκαν χιλιάδες ζώα, έπεσαν 17 σπίτια σε διάφορα χωριά, ξεριζώθηκαν πάρα πολλά δένδρα. 4 σπίτια έπεσαν επίσης σε Καλύβες και Γεωργιούπολη, το ίδιο και στη Χώρα Σφακίων. Σκεπάστηκε από τα νερά η Σούδα. Ολόκληρο το οδικό δίκτυο του νομού υπέστη σοβαρές ζημίες. Το υπόλοιπο νησί δεν δοκίμασε την κακοκαιρία αυτή εκτός από έντονες χιονοπτώσεις στο Λασήθι.
Την 2-2-1954 σφοδροί νότιοι άνεμοι σε όλο το νησί, ζημίες στη γεωργία, τόννοι ολόκληροι πορτοκαλιών έπεσαν, μια γυναίκα στη Μαλάθυρο Κισσάμου παρασύρθηκε από τον άνεμο και σκοτώθηκε. Περίπου το ίδιο και την 18η Φεβρουαρίου. Αντίθετα, ενώ αναφέρεται ότι αυτό το μήνα πάγωσε πάλι ο Βόσπορος (http://potekaneistipota.blogspot.com/2007_11_01_archive.html), δεν βρέθηκε κάτι όσον αφορά το νησί μας.
Ξηρασία επικράτησε τον Φεβρουάριο 1955.
Τον Φεβρουάριο 1956 σημειώθηκαν έντονες χιονοπτώσεις (οι εντονότερες από το 1934) που επαναλήφθηκαν μόνο το 2004. Ειδικότερα από την 7η το βράδυ άρχισαν χιονοπτώσεις που κάλυψαν όλες τις ημιορεινές περιοχές, το πρωί δε της 8ης χιόνισε για δύο ώρες (9 – 11 πμ) και μέσα στα Χανιά, που καλύφθηκαν από χιόνια ύψους 5-8 εκ. όπως και όλες οι ακτές. Η πόλη ερήμωσε, δεν λειτούργησαν οι υπηρεσίες, διακόπηκαν όλες οι οδικές συγκοινωνίες. Πέντε σπίτια έπεσαν από τα χιόνια στην Ασή Γωνιά, όλα τα ορεινά και ημιορεινά χωριά αποκλείστηκαν, εκκλήσεις για βοήθεια και εφοδιασμού στην ύπαιθρο. Εστάλησαν μηχανήματα εκχιονισμού ακόμα και στις πεδινές περιοχές. Ο μήνας είχε πολύ χαμηλές πιέσεις. Η κακοκαιρία υπήρξε πανευρωπαική.
Ο Φεβρουάριος 1958 υπήρξε θερμός και άνομβρος σε όλη την Κρήτη. Στο Ηράκλειο έπεσαν μόνο 3,05 χιλ (!), 8,8 χιλ. στα Χανιά, που είναι και το χαμηλότερο ύψος βροχής της περιόδου παρατηρήσεων του παλαιού ΜΣ Χανίων (1914-1984).
Ο Φεβρουάριος 1959 αντίθετα, υπήρξε ψυχρός και με αλλεπάλληλες χιονοπτώσεις (8, 13-14 και μέχρι 20). Πολυήμερος αποκλεισμός Σφακίων και Σελίνου (επί 23 μέρες !). Λέγεται ότι καταστράφηκε το 50 % των εσπεριδοειδών και το 70 % των ελαιών, μόνο δε στο Σέλινα χάθηκαν περ. 20.000 οκάδες λαδιού. Επιτροπή του Υπουργείου Γεωργίας περιόδευσε στα χωριά για εκτίμηση των ζημιών.
Την 1-2-1960 σημειώθηκε σφοδρή πτώση χαλαζιού στις πορτοκαλλοπαραγωγικές περιοχές Χανίων, καταστράφηκε η παραγωγή (έπεσαν περί τους 6.000 τόννους), όλη η παραγωγή λαχανικών, όσες ελιές είχαν μείνει και τα φυλλώματα των λοιπών δένδρων, περιοδεία Νομάρχου κλπ.
Την 5-6/2/1961 ισχυρή κακοκαιρία με θυελλώδεις βόρειους ανέμους και ραγδαίες βροχές (80-100 χιλ σε όλο το νησί). Τοπικές πλημμύρες, διακόπηκαν οι συγκοινωνίες από πτώσεις δένδρων σε ολόκληρο το νησί. Διακόπηκε η λειτουργία του Ρ.Σ. Χανίων από αποκοπή καλωδίων, ομοίως και τα δίκτυα. Ο άσχημος καιρός διατηρήθηκε ολόκληρο τον μήνα, ζημίες στην κτηνοτροφία.
Το ίδιο και ο Φεβρουάριος 1962. Και σ’αυτόν παρατηρήθηκε κακοκαιρία σε ολόκληρη την Ευρώπη.
Τον Φεβρουάριο 1966 ο χιλ. βρ. στο Ηράκλειο (!), 13 χιλ. στα Χανιά (με μία μέρα βροχής).
Τον Φεβρουάριο 1967 στο Ηράκλειο σημειώθηκαν 14 συνεχείς ημέρες βροχής (χαμηλές όμως ημερήσιες τιμές).
Η κακοκαιρία της 29ης Φεβρουαρίου 1968 θα μπορούσε να χαρακτηριστεί ακραία θεομηνία κυρίως στη Δυτική Κρήτη αλλά και μέχρι το Ηράκλειο, με έξη θύματα (τρία άτομα πνίγηκαν στις Καλύβες και τρία στο λιμάνι Ηρακλείου), πολλούς τραυματίες, πάνω από 230 αστέγους και μεγάλες υλικές ζημίες. Βαθύ β.χ. που σχηματίστηκε στη Λιβύη και ακολούθησε τη γνωστή επικίνδυνη πορεία Α-ΒΑ νότια και πάνω από την Κρήτη προς το ΝΑ Αιγαίο παρουσιάζοντας το μέγιστο της ενίσχυσής του ακριβώς πάνω από το νησί (987 ΗΡ παρατηρήθηκαν στα Χανιά το πρωί, παρουσιάζοντας πτώση 26 ΗΡ σε 22 ώρες (!) ενώ στο Ηράκλειο καταγράφηκε πίεση 992,2 ΗΡ) προκάλεσε καταρρακτώδεις βροχές και γενικευμένη ανεμοθύελλα με έντονη πλημμυρίδα και θαλασσοταραχή. Η κακοκαιρία με ΒΑ ανέμους 100 χιλ/ώρα και πλημμύρες ήταν έντονη από τη Σικελία μέχρι τη ΝΑ Κρήτη και Ν-ΝΑ ανέμους σε όλη την Ανατολική Μεσόγειο, φαίνεται όμως ότι περισσότερο επλήγη η Δυτική Κρήτη. Οι βροχές προκάλεσαν γενικευμένες πλημμύρες στις δυτικές συνοικίες των Χανίων (Βαρούσι, Νέα Χώρα, που εκκενώθηκαν από τις Αρχές), τις νότιες, τη Σούδα (η οποία μετατράπηκε σε λίμνη από τις βροχές αλλά και από την άνοδο της στάθμης της θάλασσας, πλημμύρισε και ο Ρ.Σ.) κλπ και λιγότερο εντός πόλεως, αλλά και στις λοιπές βόρειες επαρχίες του νομού. Στις Καλύβες πνίγηκαν τρείς άνθρωποι από το ποτάμι, το οποίο μαζί με δένδρα κλπ μετέφερε και τόνους χαλάζι. Εσπασε το φράγμα της Αγιάς και σταμάτησε η ηλεκτροδότηση της πόλης, πλημμύρισαν και όλοι οι ποταμοί και χείμαρροι. Εξαιτίας της θύελλας έπεσαν εκατοντάδες δένδρα στην ευρύτερη περιοχή των Χανίων, από τα οποία πολλά αιωνόβια, υπέστησαν αληθινή εκατόμβη τα αστικά και περιαστικά άλση και πάρκα (Νέα Χώρα, Δικαστήρια, Δημοτικός Κήπος, Προφήτης Ηλίας, Νεκροταφείο όπου καταστράφηκαν και πολλοί τάφοι) και οι δενδροστοιχίες των δρόμων, οι οποίοι συχνά αποκλείστηκαν, όπως – ιδίως – της Σούδας και του παραλιακού προς Κίσσαμο, όπου έπεσαν όλες οι πολύχρονες λεύκες. Υπέστησαν ζημίες οι στέγες στην πόλη και στα κυριότερα δημόσια κτίρια, η λειτουργία των οποίων διακόπηκε για πολλές ημέρες (Αγορά, Νομαρχία, Εφετείο, Γυμνάσια κ.ά). Η θαλασσοταραχή, που υπήρξε ίδιας σχεδόν σφοδρότητας με εκείνη της 21-22 Φεβρουαρίου 1940 και δεν επαναλήφθηκε έκτοτε μέχρι σήμερα (2010), κατέστρεψε το λιμάνι, ναυάγησαν όλα τα πλωτά που βρίσκονταν σ’αυτό, ανασκάφηκε η προκυμαία σε όλο σχεδόν το μήκος της, παρασύρθηκε η γωνία του φρουρίου Φιρκά μαζί με τον τεράστιο προστατευτικό ογκόλιθο πολλών τόνων και τη μαρμάρινη αναμνηστική πλάκα που είχε τοποθετηθεί εκεί από την ένωση της Κρήτης με την Ελλάδα (1913 !), υπέστη ζημίες ο λιμενοβραχίονας, καταστράφηκαν τελείως σχεδόν όλα τα καταστήματα στην προκυμαία όπως και το Λιμενικό Περίπτερο, τα απόνερα μάλιστα έφθασαν μέχρι μπροστά στο Μουσείο. Εξαιτίας της θαλασσοταραχής και της έκτακτης πλημμυρίδας υπέστησαν διάβρωση οι ακτές ακόμα και στη Σούδα η οποία πλημμύρισε και από τη θάλασσα, έπεσαν δώδεκα (12) σπίτια και καταστήματα στην παραλία των Καλυβών και στην Αλμυρίδα που υπέστησαν τη μεγαλύτερη καταστροφή στην ιστορία τους, πλημμύρισε δε ολόκληρη η παραλιακή περιοχή του κόλπου Χανίων όπου υπέστησαν ζημίες κτίσματα και πάσης φύσεως παραλιακές εγκαταστάσεις από Καστέλλι Κισσάμου μέχρι Ηράκλειο, μεταξύ των οποίων όλα τα παραλιακά κέντρα, ιδίως των Χανίων όπως η Χονολουλού. Η θαλασσοταραχή κατέστρεψε μέρος και του λιμανιού του Ρεθύμνου, ενώ στο Ηράκλειο όπου τα τεράστια κύματα έφθαναν, κατά τον τοπικό τύπο, μέχρι τη μέση του λιμανιού και προκάλεσαν ζημιές στον λιμενοβραχίονα, παρέσυραν τρία άτομα από πλοίο που είχε αγκυροβολήσει κοντά στον λιμενοβραχίονα τα οποία και πνίγηκαν. Η επαρχία Κυδωνίας κηρύχθηκε από τη Χούντα σε «κατάσταση τοπικής συμφοράς μεγάλης εκτάσεως» και έκτακτη βοήθεια δόθηκε ειδικά για το λιμάνι (αν θυμάμαι καλά 300.000 δρχ της εποχής). Το 24ωρο ύψος βροχής στα Χανιά ανήλθε σε 136 χιλ. Ο άνεμος ήταν έντονα ριπαίος και όχι συνεχής, το ΠΒΚ κατέγραφε ριπές έως 65 κ το πρωί έως το μεσημέρι της 29ης.
Την 12-2-1969 οι Δυτικοί άνεμοι στα Χανιά έφθασαν πάλι τα 100 χιλ/ώρα, ελάχιστες όμως οι βροχές (5,9 χιλ).
Την 22-2-1970 σημειώθηκε θερμοκρασία 0 β.κ. στα Χανιά, ενώ την 1-2-1971 1,1 β.κ.
Το πενθήμερο 3 έως 7 Φεβρουαρίου 1971 συνεχής ισχυρή κυκλωνογένεση στην Ανατολική Μεσόγειο - Κρήτη σε συνδυασμό με υψηλές πιέσεις προκάλεσε έντονη κακοκαιρία με πολυήμερες ραγδαίες βροχές, πλημμύρες σε αρκετά μέση και κυρίως στη Σούδα, εκτεταμένες κατολισθήσεις στο νησί και σφοδρή θαλασσοταραχή με ζημιές. Γενικά ο μήνας υπήρξε πολύ υγρός, με βροχές σχεδόν κάθε μέρα.
Την 15-2-1973 οι ΝΑ άνεμοι έφθασαν τα 111 χιλ/ώρα Χανιά, λιγότερο στο Ηράκλειο, το ίδιο περίπου την 19-20/2/1974 και την 8 (Δυτικοί) και 17-2-1975.
Την 9 και 10-2-1976 σημειώθηκε θερμοκρασία 0 β.κ. Χανιά (2 και 3 β.κ. Ηράκλειο αντίστοιχα), ενώ η τιμή βροχόπτωσης των 259.08 χιλ που αναφέρεται για το Ηράκλειο την 3-2-1976 δεν είναι ακριβής.
Την 12-2-1978 102 χιλ/ώρα Ηράκλειο (νότιοι)
Την 5-2-1979 το ίδιο στο Ηράκλειο (επίσης με νότιο)
Την 19-2-1980 σημειώθηκε θερμοκρασία 0 β.κ. στα Χανιά, μεγάλη διαφορά σε σχέση με το Ηράκλειο.
Την 5-2-1982 102 χιλ/ώρα Ηράκλειο με βόρειους ανέμους ενώ την 25 120 χιλ/ώρα με νότιους.
Ο Φεβρουάριος 1983 υπήρξε αξιοσημείωτος, ιδίως για την Ανατολική Κρήτη : Κατ'αρχήν ήταν εξαιρετικά ανεμώδης στο Ηράκλειο : Ο άνεμος έφθασε ή ξεπέρασε τα 100 χιλ/ώρα σε έξη ημέρες, την 5η (110.7 με ΒΔ άνεμο), την 8η (120,2 με 96,1 χιλ/ώρα μέση δύναμη, με νότιο), την 10η (123,7 χιλ πάλι με νότιο), την 11η (100 χιλ πάλι με νότιο) την 18η (109 χιλ με βόρειο) και την 24η (103,5 πάλι με βόρειο), ενώ αρκετές άλλες ημέρες πλησίασε τις εντάσεις αυτές. Ο Μ.Ο. των μέσων εντάσεων παρατήρησης υπήρξε πρωτοφανής : 53,8 χιλ/ώρα, καμία σχέση με τα Χανιά. Επίσης την 18η και 20η η θερμοκρασία στο Ηράκλειο κατέβηκε στους 0 β.κ. (ρεκόρ Φεβρουαρίου, όχι όμως και έτους) ενώ στα Χανιά στους 0,2 β.κ. (το ίδιο περίπου επί τρείς ημέρες). Τέλος, τη νύκτα της 19/20 του μήνα σημειώθηκαν τελείως ασυνήθιστες χιονοπτώσεις (και) στην περιοχή του Ηρακλείου, οπότε σημειώθηκε χιονόστρωση αρκετών εκατοστών ακόμη και πάνω στις βάρκες στο λιμάνι της πόληςΗρακλείου και στη νήσο Ντία που εμφανίστηκε κατάλευκη. Ζημίες στην κτηνοτροφία στην Ανατολική Κρήτη.
Την 6-2-1984 σημειώθηκαν ραγδαίες βροχοπτώσεις στη δυτική Κρήτη : 115 χιλ. στα Χανιά, κατολισθήσεις σε πολλά σημεία, ενώ μεγάλες ζημίες σημειώθηκαν μέσα και γύρω από το Ρέθυμνο, ιδίως ανατολικά της πόλης. Επίσης την 9η οι νότιοι άνεμοι στο Ηράκλειο έφθασαν τα 103,5 χιλ/ώρα.
Την 25-2-1985 κύμα ψύχους που έφερε τα χιόνια παροδικά μέχρι τις νότιες περιοχές του νησιού..
Και ο Φεβρουάριος 1986 υπήρξε ανεμώδης : Την 1 και 19η 102 και 140 χιλ/ώρα (94,6 χιλ/ώρα μέση δύναμη παρατήρησης) αντίστοιχα με νότιους ανέμους. Η δεύτερη τιμή είναι η μεγαλύτερη επίσημη που έχει καταγραφεί στα μετεωρολογικά αρχεία της βόρειας Κρήτης, σημειώθηκε δε με ανέφελο ουρανό («λευκόνοτος»). Σημαντικές ζημίες στην πόλη σε στέγαστρα, δένδρα, πινακίδες, ακόμη και σε τζαμαρίες.
Την 2-2-1987 σημειώθηκαν πλημμύρες στο Ρέθυμνο.
Την 15-2-1988 άνεμοι περίπου 100 χιλ/ώρα στα Χανιά, με ΒΑ άνεμο. Λόγω της ισχυρής θαλασσοταραχής πνίγηκε ένα άτομο στην δυτική προκυμαία του λιμανιού της πόλης.
Την 25-2-1989 νότιοι άνεμοι έως 102 χιλ/ώρα στο Ηράκλειο, έπληξαν μάλιστα όλη την Κρήτη και συνοδεύτηκαν από έντονο νέφος σκόνης.
Την 28-2-1990 σημειώθηκε θυελλώδης Δ/ΒΔ άνεμος στο νησί, με το τελευταίο από τη σειρά των ισχυρών βαρομετρικών χαμηλών που σάρωσαν τη ΒΔ Ευρώπη : Στο Ηράκλειο σημειώθηκε ριπή 102 χιλ/ώρα και πολλές ζημίες σε τζάμια και τηλεοράσεις παρατηρήθηκαν, στα Χανιά (αεροδρόμιο) ο άνεμος έφθασε τα 118,3 χιλ/ώρα. Δεκάδες δένδρα ξεριζώθηκαν σε όλο το νησί. Αλλά και την 11 και 14 άνεμοι σχεδόν 100 χιλ/ώρα στα Χανιά, στην πρώτη περίπτωση από Β και στη δεύτερη πάλι από Δ.
Ο Φλεβάρης 1992 υπήρξε δριμύς, με διαδοχικά κύματα ψύχους, την 23η η θερμοκρασία η θερμοκρασία στο Ηράκλειο έπεσε στους 2 β.κ., ενώ την 22-23 στα Χανιά στους μόλις 0 β.κ. Την 1 και 2 του μήνα έπεσαν άφθονα χιόνια σε πολύ χαμηλό υψόμετρο σε όλο το νησί, αποκλείστηκαν πολλοί δρόμοι, ιδίως στα Δυτικά. Στα Χανιά χιόνισε στο ακρωτήρι Σπάθα και τοπικά στο Ακρωτήρι, ενώ χιόνισε στη Ρογδιά Ηρακλείου. Την 20 έως 25 τρία διαδοχικά κύματα χιονοκακοκαιρίας (20-21, 23 και 24-25) με χιόνια πάλι μέχρι πολύ χαμηλό υψόμετρο ιδίως στο δεύτερο κύμα (π.χ. Χανιά χιόνισε πάλι στο Ακρωτήρι, στο Ηράκλειο πάλι Ρογδιά κλπ). Σφοδρές χαλαζοθύελλες με ριπαίους ανέμους και καταιγίδες. Διακόπηκαν όλες οι επαρχιακές συγκοινωνίες, ζημίες από τα φαινόμενα σε όλο το νησί. Στην δεύτερη κακοκαιρία σκεπάστηκε από το χιόνι ολόκληρη η πεδιάδα της Μεσσαράς (λέγεται ότι ήταν η πρώτη φορά από το 1926).
Την 19-2-1993 έπεσαν 103 χιλ βροχής στα Χανιά.
Την 6-2-1994 στο Ηράκλειο οι νότιοι άνεμοι ξεπέρασαν τα 100 χιλ/ώρα (92 χιλ μέση δύναμη παρατήρησης).
Άνομβρος ο Φεβρουάριος 1995 στο Ηράκλειο, με 16,25 χιλ
Την 7 και 8 Φεβρουαρίου 1996 σημειώθηκε σφοδρότατη θαλασσοταραχή στις νότιες ακτές του νησιού, με εξαιρετικά βαθύ β.χ. (980 ΗΡ) νότια της Κρήτης (!). Παρασύρθηκαν παραλιακά κτίσματα, ζημίες σε σκάφη και λιμενίσκους, κατώτερη πάντως σε δύναμη εκείνης της 11-12-1988. Επίσης την 29-2ου ραγδαίες βροχές ιδίως στη Δυτική Κρήτη, πλημμύρες στη Σούδα όπου και ζημιές.
Την 21-2-1997 σφοδρότατοι ΒΒΔ άνεμοι στη νότια Κρήτη, ζημίες σε Βιάννο, Ψαρή Φοράδα, Αρβη κλπ, παρασύρθηκαν θερμοκήπια θερμοσίφωνες, αλλά ακόμη και αυτοκίνητα !, διακοπές στα δίκτυα. Σημειώθηκαν επίσης χιονοπτώσεις και χαλαζοπτώσεις.
Ανομβρος και ο Φεβρουάριος 1998 για το Ηράκλειο, με μόλις 6,6 χιλ ενώ στα Χανιά έπεσαν ακόμα λιγότερες βροχές (4,82 χιλ, ρεκόρ ανομβρίας μηνός).
Την 19/20-2-2001 κύμα ψύχους με χιόνια μέχρι τα ημιορεινά, ενώ την 26η ζημίες με Ν/ΝΔ ανέμους σε όλο το νησί που ανέβασαν τη θερμοκρασία σε πολύ υψηλά επίπεδα για την εποχή (26 β.κ. που είναι το ρεκόρ για Φεβρουάριο αλλά σημειώθηκε και σε άλλες περιπτώσεις).
Ο Φεβρουάριος 2002 υπήρξε ξηρός για όλους τους σταθμούς της βόρειας Κρήτης : 15,23 χιλ στο Ηράκλειο, 21,85 χιλ στα Χανιά.
Αντίθετα ο Φεβρουάριος 2003 υπήρξε πολύ υγρός και ψυχρός : Ως προς τις βροχές, για τα Χανιά υπήρξε ο πλέον πολύομβρος μετά τον καταστροφικό Φεβρουάριο 1949, με 309,13 χιλ, ενώ στο Ηράκλειο έπεσαν 165 χιλ. που μάλλον είναι ρεκόρ μήνα. Υπήρξε επίσης σε μέσες θερμοκρασίες και πολύ ψυχρός και μάλιστα φαίνεται ότι ήταν ο πιο ψυχρός από τον Φεβρουάριο 1929, ξεπερνώντας ίσως και εκείνον του 1992 (βλ. παραπάνω, σχόλια Λαγουβάρδου στα Μηνιαία Δελτία του meteo.gr για τον μήνα αυτό), ενώ την 24η σημειώθηκε θερμοκρασία 2,6 β.κ. στο Ηράκλειο και 0 β.κ. στα Χανιά. Κατά τα λοιπά, οι κακοκαιρίες ακολούθησαν την ακόλουθη πορεία : Την 5/2ου σημειώθηκε σφοδρός νότιος άνεμος, ιδίως στην ανατολική Κρήτη, με ζημίες σε δένδρα και ένα τραυματισμό από πτώση δένδρου. Την 12η πολύωρες έως πολυήμερες ραγδαίες βροχές σε ολόκληρο το νησί, ζημίες από κατολισθήσεις και πλημμύρες ιδίως στο οδικό δίκτυο και περισσότερο στη Δυτική Κρήτη. Την 19-19η ακόμα εντονότερες βροχοπτώσεις, γενικευμένες ζημίες στο οδικό δίκτυο όλου του νησιού, ένας νεκρός από κατολισθήσεις στο νομό Ρεθύμνου, ισχυρή θαλασσοταραχή. Τέλος την 19 έως 26 του μήνα εξακολουθητική κακοκαιρία με σχεδόν συνεχείς χιονοπτώσεις, ιδίως την 21η και την 24-25η , μέχρι πολύ χαμηλό υψόμετρο (Ρογδιά, Κουλούκουνας, Μαλάξα) με τα χιόνια να διατηρούνται για πολλές ημέρες και χαμηλές θερμοκρασίες (βλ. παραπάνω), ενώ κατά την τελευταία κακοκαιρία επικράτησαν και ισχυρότατοι Β. άνεμοι, ιδίως στα ανατολικά του νησιού. Αποκλείστηκαν πολλά χωριά, έκλεισαν σχολεία, επιτάθηκαν οι ζημίες από τις κατολισθήσεις ιδίως στους επαρχιακούς δρόμους.
Η ιστορική χιονιά της 13-15 Φεβρουαρίου 2004 είναι νωπή στη μνήμη όλων μας : Κατ’αρχήν τα χιόνια έφθασαν μέχρι τις νότιες ακτές του νησιού, ακόμα και σε απάνεμα σημεία, αλλά και στα περισσότερα βόρεια παράλια – τουλάχιστον της Δυτικής και Κεντρικής Κρήτης : Μέσα στα Χανιά το χιόνι έφθασε τα 5-8 εκ, ύψος που παρατηρήθηκε για πρώτη φορά από τον Φλεβάρη 1956 και μάλιστα διατηρήθηκε για 24 ώρες περίπου, χιόνισε και στις πόλεις Ρεθύμνης και Ηρακλείου, έσπασαν δένδρα και στις πόλεις και πάρα πολλά στο εσωτερικό του νησιού, οι οδικές συγκοινωνίες στο οποίο διακόπηκαν όλες (ακόμα και η «Εθνική» οδός). Οι τρεις δυτικοί νομοί κηρύχθηκαν σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης, τεράστιες οι ζημίες στη γεωργία, ένας νεκρός στη Βιάννο, έκλεισαν τα δύο αεροδρόμια του νησιού, διακοπές στα δίκτυα. Ακολούθησαν χαμηλές θερμοκρασίες-ρεκόρ κατά το τριήμερο : Στο Ηράκλειο 0, - 0,8 και -0,4 β.κ. αντίστοιχα, στα Χανιά -1,0, -1,0 και 0 β.κ. αντίστοιχα, ενώ στο Καστέλλι Πεδιάδος έως – 10 β.κ, ενώ τη νύκτα της 14/15 σημειώθηκε παγετός εξαιτίας του οποίου έκλεισαν πολλοί δρόμοι (μεταξύ αυτών και από αεροδρόμιο Ακρωτηρίου προς Χανιά) και καταστράφηκαν πολλά δένδρα πάσης φύσεως στο εσωτερικό του νησιού, περισσότερο μάλιστα στο νομό Ηρακλείου.
Την 3-8 Φεβρουαρίου 2005 παρατεταμένο κύμα ψύχους με χιόνι μέχρι χαμηλό υψόμετρο (π.χ. Ρογδιά) και χαλάζι στις παράλιες πόλεις, ενώ σημειώθηκαν θερμοκρασίες έως – 10 στο Λασήθι, οροπέδιο. Την 7η έπεσαν σχεδόν 100 χιλ στα Χανιά, ενώ την 14 και 15 του μήνα έπνευσαν Ν/ΝΑ άνεμοι 80-100 χιλιομέτρων σε όλο το νησί (π.χ. στο Ηράκλειο έφθασαν τα 102 χιλ/ώρα, μικροζημίες στα δίκτυα, τραυματίστηκε ένα άτομο, ανωμαλίες στο αεροδρόμιο). Μικροζημιές στη γεωργία, ενώ σφοδρή θαλασσοταραχή προκάλεσε ζημίες στις παραλιακές περιοχές της νότιας Κρήτης.
Την 6-8 Φεβρουαρίου 2006 συνεχείς ραγδαίες βροχές σε όλη την Κρήτη, μικροζημίες ιδίως στο ρέθιυμνο, κατολισθήσεις σε αρκετούς δρόμους ενώ πρόσκαιρα διακόπηκε η κυκλοφορία και στον κεντρικό άξονα. Ακολούθησαν πυκνά χιόνια, αποκλείστηκαν πολλοί δρόμοι στο εσωτερικό των νομών και αρκετά χωριά, χιόνι Μαλάξα και Ρογδιά, ψύχος έως 2 β.κ. στα παράλια. Την 14-15η οι χιονοπτώσεις επαναλήφθηκαν , ιδίως στην Κεντρική και ανατολική Κρήτη αυτή τη φορά. Τέλος την 23/24 του μήνα σφοδροί Ν/ΝΑ άνεμοι προκάλεσαν μικροζημίες και μέσα στις πόλεις της βόρειας ακτής (περ. 100 χιλ/ώρα Χανιά και Ηράκλειο, έσπασαν πολλά δένδρα στον Αποκόρωνα. Ακολούθησε πυκνό νέφος λεπτής άμμου με αποτέλεσμα να κλείσουν και τα δύο αεροδρόμια του νησιού για πολλές ώρες.
Την 2-2-2007 σημειώθηκε ξηρό κύμα ψύχους που όμως προκάλεσε σφοδρή θύελλα στη ΝΑ Κρήτη και ιδιαίτερα στη Βιάννο, όπου προκλήθηκαν εντυπωσιακές ζημίες σε δένδρα, στέγες, βαρειά αντικείμενα κλπ). Τέλος την 4-5 του μήνα έπεσαν χιόνια μέχρι χαμηλό υψόμετρο.
Τελειώνοντας θα επισημάνομε ότι ο μήνας αυτός παρουσιάζει συνήθως έξαρση των έντονων φαινομένων στις αρχές του τρίτου 10ημέρου, οι δε τελευταίες μέρες του είναι, μαζί με τις πρώτες μέρες του Μαρτίου, οι πιο ανεμώδεις.
Καλή τύχη για φέτος. Είμαι και εγώ ανάμεσα σ’αυτούς που βρίσκουν κάποιες ομοιότητες με τον Φλεβάρη 2003 (οι βροχές που έρχονται θα πρέπει να είναι ραγδαιότατες στα ημιορεινά της Δυτικής ιδίως Κρήτης, η προβλεπόμενη διάταξη των συστημάτων αυτή τη στιγμή ευνοεί έντονα φαινόμενα εκεί).
Ευχαριστώ για την υπομονή. Και εγώ κουράστηκα για τον Φλεβάρη, αλλά τον αγαπώ πολύ. Εξάλλου είναι η τελευταία φορά. Ο Μάρτης είναι άγριος αλλά η ύλη λιγότερη.
Γιώργος Στυλιανάκης
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου