Δεν πειράζει ...

Λίγη παρηγοριά και από μένα για τον παράξενο Γενάρη 2009, που δεν έδειξε το γνώριμο (;) πρόσωπό του. για την Ανατολική ιδίως Κρήτη, οι 31 μέρες του δεν έφεραν την προσδοκώμενη βροχή ούτε τα κρύα. Χαρακτηρίστηκε από συνεχείς σχετικά θερμούς νότιους – ΝΑ ανέμους, ασυνήθιστης έντασης, με φαινόμενα λασποβροχής ή νέφους κονιορτού, που προσιδιάζουν σε Μάρτιο μήνα. Αλλού αυτοί οι καιροί αφήνουν νερά, εδώ όμως και μάλιστα στη βόρεια ακτή όχι.

Δεν είναι όμως πρωτόφαντο αυτό το φαινόμενο.

Αν ξανακάνομε μια σύντομη αναπόληση της καιρικής ιστορίας μας, βλέπομε ότι η ίδια περίπου ή και χειρότερη κατάσταση, με ξηρασία σχετική ή απόλυτη, νότιους ανέμους και λιγότερο ή περισσότερο υψηλές θερμοκρασίες επικράτησε αρκετές φορές στο παρελθόν Ιανουάριο μήνα.

Ετσι, για παράδειγμα (η επανάληψη ποτέ δεν βλάπτει) ξηρασία είχαμε :

Aπό Νοέμβριο 1554 έως και Απρίλιο 1555, έβρεξε μόνο τον Μάιο (γενικευμένη σε Ελλάδα και Τουρκία, Grove - Conterio «The climate of Crete in the sixteenth and seventeenth centuries», Δρεττάκης)
Το 1561-2 (χειμώνα και άνοιξη)
Τον χειμώνα 1565/6 (θερμός, άνομβρος μέχρι τα τέλη Νοεμβρίου, καύσωνες, έλλειψη νερού)
Τον χειμώνα 1570-1 (έως Μάρτιο)
Τον χειμώνα 1577/8 και 1579/80 (γενική σε όλη τη νησιωτική Ελλάδα, ό.π., στην Κρήτη επλήγη ιδίως η Μεσσαρά, πρβλ. και Peter Schreiner “Die Byzantinischen Kleinchroniken” T. A’ σ. 508 χρον. αρ. 34).
Τον Ιανουάριο 1585 επί 15 ημέρες επικράτησαν θερμοκρασίες Ιουλίου (Ιbid, παρόμοια μαρτυρία υπάρχει και για την Αθήνα το 1835)
Τον χειμώνα 1589-90 και την άνοιξη που ακολούθησε (επί πέντε μήνες νότιοι άνεμοι).
Τα έτη 1592 και 1593 (άρθρο Γιώργου Κιούση «Στα χρόνια της μεγάλης ξηρασίας», ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ της 18-1-2007, σύμφωνα με δενδροχρονολογικές μεθόδους)
Από Νοέμβριο 1595 μέχρι φθινόπωρο 1596 εκτός Μαρτίου (καύσωνες (!) και ξηρασία γενικευμένη σε ολόκληρη τη νησιωτική Ελλάδα, ομαδική μετανάστευση)
Από Σεπτέμβριο 1600 έως και Ιανουάριο 1601
Τον χειμώνα 1603/4 (σε ολόκληρο το Αιγαίο)
Ολο τον χειμώνα 1613-4
Τον χειμώνα 1620/1 (ολόκληρο το Αιγαίο)
Τον χειμώνα 1625-6 και επόμενη άνοιξη (θερμοί νότιοι άνεμοι, έλλειψη νερού - μεταναστεύσεις αγροτών)
Τον χειμώνα -άνοιξη (πλην Μαίου) 1630-1
Τον χειμώνα 1643/4
Το 1657 (Ibid)
Το 1690 (Τουρκοκρατία, βλ. παραπάνω Conterio, με βάση αναγραφές του Νικ. Σταυρινίδη)
Το 1695 (Τουρκοκρατία, Conterio ως άνω)
Το 1716 (Κιούσης)
Το 1824 (Κιούσης)
Τον Ιανουάριο 1835 (καύσωνας στην Αθήνα, επομένως κατά μείζονα λόγο στο νησί).
Το 1870 («επικράτησεν ανομβρία και λειψυδρία μεγίστη μέχρι τις 7 Μαρτίου (…)», και στη συνέχεια πάλι μέχρι τέλη Δεκεμβρίου (= μέσα ιανουαρίου 1871), λιτανείες, εστέρεψαν οι πηγές και τα πηγάδια, Παρλαμάς, Κρητ. Χρον. 1949 σ. 324)
Το 1886/1887 (όλο το έτος 1886 μέχρι σχεδόν αρχές Απριλίου 1887, μεγάλες ζημίες, θεωρήθηκε η μεγαλύτερη ξηρασία από αιώνων, Παρλαμάς ό.π. σ. 341).
Ολόκληρος ο Ιανουάριος 1895 χαρακτηρίστηκε από συνεχείς και σφοδρότατους νοτίους ανέμους, μεγάλες ζημίες ιδιαίτερα στο Ηράκλειο.
Τα έτη 1935/6 και 1936/7 ήταν πολύ ξηρά, επικράτησε η μεγαλύτερη ανομβρία των τελευταίων δεκαετιών. Την 26-1-1935 σφοδροί νότιοι – ΝΑ άνεμοι, ζημίες στη γεωργία.
Ο Ιανουάριος 1943 υπήρξε άνομβρος, βροχές έπεσαν μόνο Μάρτιο.
Το 1947. Την 29η του μήνα μάλιστα, θύελλα εκ νότου προκάλεσε κατά τόπους μεγάλες ζημίες (στέγες, δένδρα κλπ)
Τον χειμώνα 1950/1
Συνεχείς σφοδροί νότιοι-ΝΔ άνεμοι επικράτησαν και τον Ιανουάριο 1968, άσχετα με το ότι την 14 «αποζημίωσε» με χιόνια
Τον χειμώνα 1969/70
Αναφέρομε πάλι τη θύελλα εκ ΝΑ της 31/12/1970 προς 1/1/1971, με σημαντικές ζημίες σε σπίτια και γεωργία.
Θύελλες από νότο σημειώθηκαν και την 8-1-1975 (100 χιλ/ώρα, Ηράκλειο), 27-1-1976 (Χανιά, 110 χιλ/ώρα, ΝΔ άνεμοι), πολλές φορές τον Ιανουάριο 1980, που επίσης μοιάζει σ’αυτό με τον φετεινό (Ηράκλειο, 118 χιλ/ώρα την 1η, 100 χιλ/ώρα την 3η και 129,5 χιλ/ώρα την 16η), την 31-1-1983 (100 χιλ/ώρα, Ηράκλειο), την 31-1-1988 (100 χιλ./ώρα, Χανιά, NΔ άνεμοι)
Τον Ιανουάριο 1977 έπεσαν 29 χιλ. στα Χανιά, 23 στο Ηράκλειο
Τον ίδιο μήνα του 1983 τα χιλιοστά κυμάνθηκαν από 22 έως 25
Τον χειμώνα 1989/1990. όπου ο Ιανουάριος ήταν πολύ φτωχός σε βροχές (29 χιλ στο Ηράκλειο, 21 χιλ. στα Χανιά)
Ο Ιανουάριος 1992 ήταν μεν ψυχρός αλλά με εξίσου λίγες βροχές (27 χιλ. στο Ηράκλειο, ελάχιστα περισσότερο στα Χανιά).
Σχετικά άνομβρος ήταν και ο χειμώνας 2000/1
O Ιανουάριος 2008 φαίνεται ότι ήταν σχετικά ο πιο άνομβρος των τελευταίων δεκαετιών (18-20 χιλ).
Κάπως καλύτερος ήταν ο φετεινός (40 – 80 χιλ. στους διάφορους σταθμούς της βόρειας ακτής), ενώ αποκορύφωμα του συνεχούς νοτίου ρεύματος ήταν η ανεμοθύελλα εκ ΝΑ της 23-1ου που προκάλεσε ζημιές στην περιοχή των Χανίων.

Βλέπομε λοιπόν ότι τελικά τίποτα δεν είναι πρωτοφανές. Φέτος εμείς είχαμε το θερμό νότιο ρεύμα να ανατροφοδοτείται συνέχεια και να μας επηρεάζει, ενώ οι Δυτικοί το αντίστροφο, λόγω της σχεδόν δίμηνης εμμονής του αεροχειμμάρου. Υπομονή, την άλλη φορά θα γίνει το αντίστροφο. Στο κάτω-κάτω φέτος οι θερμοκρασίες δεν πλησίασαν καν τα ρεκόρ ζέστης του μήνα (μέχρι 27 C αρκετά χρόνια πριν).

Πολλά φιλιά
Γιώργος Στυλιανάκης